Của César trả về cho César

Khi Thượng Đế nhìn lại thế giới mà mình đã tạo ra Ngài phân vân không biết tại sao nó không giống như mình mong muốn. Những con người nguyên thuỷ đơn sơ thuần phát lúc ban đầu đâu rồi.?.Bây giờ chỉ còn các loại người... tùm lum, giết nhau, hảm hại nhau, ăn bẩn,...Nếu phải dùng những tỉnh từ để tả các loại người đó thì...dài hàng ngàn trang giấy,  Thượng Đế không dám nghĩ đến nữa. Nếu giả sử, loài người đề nghị Ngài nên trực tiếp cai quản cái trần gian...điên loạn mà Ngài đã sáng lập. Không biết Ngài sẽ làm sao ?

( Nói cho vui thế thôi, ai mà thèm trả cái trần gian này cho Thượng Đế !!!! Thượng Đế lạng quạng xuống trần gian thử đi. Đập chết liền !!!!)

HỘI THẢO VỀ CÁI TÊN NGUYỄN THỊ MAI

Khi cái tên NGUYỄN THỊ MAI được đăng quang hoa hậu hay Tổng Thống , có một nhóm người tổ chức cuộc hội thảo về cái tên MAI đẹp đẻ quyền uy này.

Họ mở hội thảo ,mời những người bên ngoài với các địa vị cao cấp, với những mảnh bằng GS.TS.VS cùng mình , những học giả Âu Mỹ, để bàn về cái tên MAI có ý nghĩa gì?

Ừ, Nguyễn là họ, thị để chỉ giống cái, đúng rồi. Thế còn MAI, MAI là hoa MAI ( ông bố đặt tên con vì thích hoa MAI, vì thích mùa xuân, vì là người miền nam ), hay MAI là ban MAI ( cô con gái này được sinh vào buổi sáng ), hay MAI là may mắn ( vì cái ông viết khai sinh thích đổi chữ y=i )... Những người sanh sau, đẻ muộn tự do bình luận tán dương cái chữ tên MAI kia.và còn nghiên cứu nó tên tiếng Anh nghĩa như thế nào? Lật những từ điển dày cộm ra để tra chữ MAI ...Trong buổi hội thảo còn có một GS chửi đồ mấy thằng ngu dốt, tiếng Anh chữ MAI là nghĩa như thế này thế kia mới đúng. Tụi mày không học hành gì cả nên không biết tiếng Anh.v.v...

Những người ngoài rống cổ, rộng họng khi diễn giải về cái tên NGUYỄN THỊ MAI .Trong khi bố mẹ cô MAI ngồi nhà coi TV trực tiếp buổi hội thảo , vì không được phép tham gia .

Nhìn vào ngày 11-11-11 qua các con số

Nhìn vào ngày 11-11-11 qua các con số

KẾT QUẢ CỦA NỀN GIÁO DỤC NAM TÍNH

Thanh ngạc nhiên khi các bà mẹ kêu cho con trai học mẫu giáo sẽ bị...chuyển giới tính vì cả ngày chỉ học múa (ỏng ẹo), hát ( giọng trầm bổng ) giống con gái, các đồ chơi phần lớn là của con gái ...nhất là bảo mẫu, người dạy mẫu giáo đều là các cô.Ít có giống đực nào chịu đi học trường Sư phạm mâm non.

Thế mà, theo ý của Thanh, chương trình giáo dục từ tiểu học đến đại học ( tức gần 20 năm kế tiếp )đều dạy và đào tạo cho ...nam giới.

Này nhé, văn chương, toán, lý, hoá, giáo dục thể chất....tùm lum chỉ hướng dẫn trẻ con phải có nghị lực, tranh dấu để chiến thắng, vươn lên, sống bằng lý trí.Tình cảm nhiều quá thành nhu nhược. Cư xử với nhau bằng lý nhiều hơn bằng tình... Toán học, luật học , vật lý, đều giải thích một cách duy lý...Chưa một chương trinh nào dạy biểu lộ tình cảm dịu dàng, thuỳ mị, ...của nữ tính. Chỉ dạy phải cố gắng vươn lên, vươn lên,...Quá tốt.Một chương trình giáo dục thuần lý và căn bản là phát triển ....nam tính.

Khi đọc sách Không theo lối mòn ( tức là dạy phải biết sáng tạo )của Joachim de Posada & Ellen Singer, có những câu hỏi như :

• BẠN CẦN THAY ĐỔI ĐIỀU GÌ ?
• ĐIỂM MẠNH VÀ ĐIỂM YẾU CỦA BẠN LÀ GÌ ?
  
• CÁC MỤC TIÊU CHÍNH TRONG ĐỜI CỦA BẠN LÀ GÌ ?
  
• KẾ HOẠCH CỦA BẠN LÀ GÌ ?
  
• BẠN SẼ LÀM GÌ ĐỂ BIẾN KẾ HOẠCH THÀNH THỰC TẾ ?
  

SỰ BỀN BỈ – ĐỪNG BAO GIỜ BỎ CUỘC TRƯỚC BẤT KỲ KHÓ KHĂN, TRẮC TRỞ NÀO !!!!

Sau đây là một trong số các câu trả lời của một phụ nữ trung niên mà Thanh biết.

BẠN CẦN THAY ĐỔI ĐIỀU GÌ ?

Không biết ! Hình như tôi hài lòng với đời sống hiện tại, chỉ lo âu khi về hưu không có việc làm. Đang có một công việc ổn định, tuy không xuất sắc, nhưng cũng tạm được.

Thật sự tôi cũng muốn tôi giỏi hơn một chút, biết nhiều ngoại ngữ, vi tính như lớp trẻ bây giờ... có nên có ước ao có sức khoẻ như tuổi trẻ không ?

Thế thì, cần thay đổi điều gì ? Ăn, ở, mặc, việc làm, mối quan hệ với người chung quanh, thân nhân,... không tôi không muốn thay đổi điều gì cả... chỉ muốn hình như có hơn một chút, một chút thôi,... để có thể thoải mái dư dã đi du lịch, chơi loanh quanh các nước.

Đời sống không cao, nhưng được rồi.

ĐIỂM MẠNH VÀ ĐIỂM YẾU CỦA BẠN LÀ GÌ ?

Tôi thích gì ?

Mỗi khi đọc sách hay nghe một người bạn nào đó nói rằng thích nhất cái này, thích nhất điều kia, tôi thường tự hỏi, tôi thích nhất cái gì ?

Hoa : hình như không.Hoa hồng, lan, huệ, mai, cúc,...chỉ mua khi loại nào rẻ tiền nhất và sẳn sàng quay mặt đi vứt bỏ nó.

Ăn : có thể có nghị lực nhịn ăn thì tốt hơn, ăn mặn cũng được, ăn chay cũng xong, thịt, cá, đậu hủ,...cái gì cũng bỏ vào bao tử được cả; ngon, đẹp càng tốt, không ngon cũng chẳng sao... không kén chọn.

Mặc : vì phải giao tiếp nên mặc cho đứng đắn lịch sự một chút chớ thật ra chỉ muốn mặc bộ đồ nào thoải mái, bụi bụi , không giống ai.

Ở : chỉ cần tiện nghi chút đỉnh... ở đâu cũng được, trên rừng, thành phố cũng xong.

Thích gì ? Thích di chuyển, đi chỗ này đến chỗ khác, này đây mai đó, vui hơn, để biết nhiều cái mới hơn, suy nghĩ được nhiều hơn.

Thích đọc sách, những quyển sách hay. Hình như suốt đời tôi thích... hiểu biết, khám phá điều lạ, không dừng một chỗ... thế thôi còn ăn, mặc , ở, chỉ là những phương tiện.

Do đó có thể điểm mạnh của tôi là : biết kiên trì, dám làm, dám sống cho mình, dám lao vào bất cứ công việc nào dù chưa biết gì cả, ( thế mới chết ), sẳn sàng làm cái mới, rồi bỏ lơ lửng,...

Nhược điểm của tôi là dễ bỏ cuộc, không có mục đích sống, không có điểm đam mê nào, không làm gì đến nơi đến chốn, đã bỏ phí bao nhiêu thời gian trẻ trung để càu nhàu, khổ sở những chuyện lặt vặt, linh tinh, không sống cho sự nghiệp không có mục đích nào ???

Cũng như bây giờ, đang phung phí thời gian, năm vừa qua còn làm nhiều việc, năm nay đã trôi qua 3 tháng rồi, chưa viết được một bài nào ra hồn, loanh quanh những chuyện linh tinh...

CÁC MỤC TIÊU CHÍNH TRONG ĐỜI CỦA BẠN LÀ GÌ ?

Muốn là một nhà văn, nhưng bây giờ đang loanh quanh việc cơm áo, gạo tiền. Chán ơi.Nếu lao vào việc văn chương thì chắc chắn sẽ lơ lững trên mây. Sẽ viết lúc nào ? Viết về cái gì ? Hay cứ soạn đề tài đi sau đó sẽ viết

KẾ HOẠCH CỦA BẠN LÀ GÌ ?

Viết từng chương nhỏ

BẠN SẼ LÀM GÌ ĐỂ BIẾN KẾ HOẠCH THÀNH THỰC TẾ ?

Tranh thủ mọi thời gian để viết.

Chị bạn này của Thanh đang sống trong gia đình với chồng, con... Tuy nhiên lúc nào cũng muốn vươn lên, đầy nghị lực để vươn lên.Thu xếp chuyện chồng con, gia đình bằng...lý, để chăm chút vào sự nghiệp của mình.may mà còn lý trí khéo léo để không bị chồng ly dị..

Chị đã phân tích ưu khuyết điểm của chị rất chính xác, trong đó vắng bóng chồng con ( những bóng hình đó đang ở ngoài da hay trong tim của chị .Không biết!!!). Sách dạy làm người, thuật thành công chỉ hướng dẫn chị ... muốn thành công trong cuộc sống là phải như thế, phải hiểu mình như thế...Giống như sách dạy nấu ăn, cần có nguyên liệu này, nguyên liệu nọ...nhưng không dạy, phải có một tấm lòng mới có thể có một món ăn ngon hoàn chỉnh.

  Chị là một tác phẩm điển hình của nên giáo dục LÝ TÍNH  hiện đại

Chính danh, bút danh, nặc danh và mạo danh

TS. Nguyễn Quang A
Bee.net.vn

12/05/2011 09:25:34 AM

http://www.chungta.com/Desktop.aspx/ChungTa-SuyNgam/Dao-Duc/Chinh_danh_but_danh_nac_danh_mao_danh

Các “học giả” nếu có uy tín thực hãy dùng tên của chính mình và chịu sự phán xét của dư luận cũng như của cuộc sống đời thường.
Người tự tin luôn dùng tên thật của mình, đấy là chính danh. Các nhà văn, nhà báo đôi khi dùng bút danh, tên dùng trong các bài viết.
Một người có thể có vài ba bút danh cho các thể loại khác nhau, nhưng bút danh của các nhà văn nhà báo tử tế thường ổn định và báo giới biết rõ tên thật của tác giả đó. Các nhà hoạt động chính trị trong vòng bí mật cũng thường dùng bút danh để tránh bị nhà cầm quyền truy bức, nhưng khi thắng lợi và nắm quyền thường họ dùng tên thật.
Với sự phát triển của thông tin mạng, trên thế giới ảo, ai cũng có thể viết, có thể ra báo của riêng mình^*) và có thể trở thành “nhà báo”, “nhà văn”.
Các nhà báo, nhà văn vẫn thường dùng bút danh quen thuộc hay có bút danh mới cho thế giới mạng. Những người viết tử tế vẫn ứng xử như xưa. Bút danh nổi tiếng có thể trở thành tên gọi “thật” của một con người cụ thể và bạn đọc thậm chí không biết tên khai sinh của họ là gì. Đấy là cách dùng có ý nghĩa cao đẹp của bút danh.
Một bài viết nặc danh là bài viết không có tên người viết. Thường những người thấp cổ bé họng và sợ cấp trên trù dập hay dùng cách nặc danh để viết các đơn tố cáo thượng cấp của mình hay những người quyền thế. Không hay, nhưng có thể hiểu được cách làm của người viết, nhất là của những “dân đen”.
Tồi tệ hơn và pháp luật cũng cấm là việc mạo danh, tức là dùng tên của người khác để làm những việc mờ ám. Thế nhưng, hiện tượng này ngày càng phổ biến. Việc này cần phải nghiêm trị.

Việc dùng bút danh theo hướng gần với nặc danh và mạo danh là hiện tượng còn nguy hiểm gấp bội. Hiện nay, nhiều khi bút danh lại biến thành công cụ để che dấu tung tích thật của người viết. Vì họ sợ bản thân cái nội dung họ viết, sợ bạn đọc biết đích thực họ là ai. Cách dùng bút danh này đã chuyển sang thái cực xấu, sa đọa, đáng lên án của những kẻ “ném đá dấu tay”, những kẻ “bôi nhọ” hay những tay “bồi bút”. Đấy là một hiện tượng làm suy đồi đạo đức, đáng lên án.

Nếu chúng ta muốn xây dựng một xã hội tử tế, báo chí chính thống nên tránh xa hiện tượng này. Khi còn hoạt động bí mật, báo của một tổ chức chính trị còn dùng nhiều bút danh là điều dễ hiểu, nhưng khi lực lượng chính trị đó đã nắm quyền thì nên đoạn tuyệt với cách làm đó càng nhanh càng tốt.

Chúng ta thấy nhiều bài có vẻ “lý luận” cao siêu, đả phá xu hướng này xu hướng nọ, thậm chí tồi tệ hơn đả phá người này người nọ, được đăng trên báo chính thống mà vẫn thấy nhan nhản các bút danh như thời bí mật. Các “học giả” này nếu có uy tín thực hãy dùng tên của chính mình và chịu sự phán xét của dư luận cũng như của cuộc sống đời thường. Kiểu ném đá dấu tay, úp úp mở mở chỉ có hại cho chính tác giả và báo đăng tải bài viết và nguy hại hơn có hại cho sự phát triển của đất nước.
^*) Những đoạn có màu xanh thuộc văn bản gốc của tác giả

Nguồn:  Bee.net.vn

CHÍ PHÈO

Chí Phèo đòi lương

Khi bị bải nhiệm, Chí Phèo buồn quá nên dù chỉ còn là chuyên viên ( có nghĩa  không còn chức vụ lớn) Chí Phèo không thèm đi làm, nghĩa là Chí Phèo bỏ nhiệm sở. Tuy nhiên, khi trưởng phòng chấm công, thì không chấm công Chí Phèo. Thế là Chí Phèo thưa... đòi lương. Vì đặc tính của Chí Phèo là “ liều mạng ” và “ ăn vạ ”...

Chí Phèo viết thơ nặc danh

Chí Phèo biết chắc là thơ nặc danh cũng chẳng có giá trị pháp luật gì ... nhưng vẫn ngày đêm còng lưng viết thơ nặc danh để tố cáo người này nguời nọ cho...vui.Thế thì, Chí phèo tung thơ gởi cho Tổng Bí Thư, Thủ tường,...trở xuống.Mục đích quấy rối ...ta ăn không được thì khuấy cho hôi...Có luật phạt việc “ quấy rối tình dục ”, nhưng chưa có luật xử tội vu cáo người khác đền một đồng danh dự...Đó không phải lỗi của Chí Phèo mà là lỗi của luật pháp...

Chí Phèo và thơ mạo danh

Viết thơ nặc danh chưa ăn thua gì, bèn mạo danh người khác (có tên, tuổi, ngày tháng , năm sinh, địa chỉ,..nhưng không có chữ ký.). Chí Phèo chơi đòn này khá mạnh, một mủi tên giết hai ba con chim...Chỉ để gây rối loạn,... May mà Chí Phèo chưa dùng hình thức sấm ký để phổ biến ( vì chưa đủ trình độ !!!)

Tại sao Chí Phèo dám làm như thế !!! Câu hỏi được đặt ra cho mọi người. Vua cũng thua thằng liều.Văn học Việt Nam truyền tụng lâu đời câu này. Thế thì Chí Phèo cứ thế mà làm tới....Tội nghiệp nơi nào có một nhân sự như Chí Phèo....

Một đô la một ngày

Năm 2004, nghe SV tâm sự mỗi ngày chỉ tốn 3000 đồng tiền thức ăn gồm 2000 đồng tiền đậu hủ chiên, 2 miếng, 1000 đồng cà chua, nghe muốn nghẹn ngào. Nói với thầy Hiệu trưởng trường Đại học mà SV này đang học, thầy nói : thế mà những người lập trường ĐH còn đòi giáo dục phải kinh doanh...Sau đó thầy bị mất chức Hiệu trưởng .Cô SV này biết tính toán quá. Thật giỏi.Cái khó ló cái khôn...Chỉ mong mau chấm dứt tình trạng....cái khó này !!!

Dân thường 

 

Tuyến xe buýt 56 có trạm dừng gần nhà; tôi, nên đi đâu; tôi cũng đón xe này. Xe chạy từ bến xe Chợ Lớn qua trạm trung tâm thành phố trước chợ Bến Thành rồi chạy tiếp tới Tân Vạn qua ngã ba Vũng Tàu. Thường thì; tôi chỉ đi tớibến Chợ Lớn hay chợ Bến Thành, rồi từ hai trạm trung tâm đó đổi xe buýt để có thể đi bất cứ đâu trong thành phố này. Tôi chỉ đi hết tuyến một lần cho biết,thấy xe chạy qua nhiều trạm gần các trường đại học: ĐH Y Dược, ĐH Sài Gòn, ĐHSư Phạm, ĐH Khoa Học, rồi ra khỏi nội thành tới khu đại học quốc gia ở Thủ Đức.Nên; tôi đoán những; hành khách trẻ là sinh viên các trường gần trạm họ lên xuống.

Tôi thích nhìn (lén)mấy bạn đó, thấy hầu hết đều thanh mảnh. Thậm chí có người vừa ốm vừa lùn, trông bé tí lại xanh xao. Thỉnh thoảng; tôi mới gặp một người hồng hào có vẻ khỏe mạnh. Thiệt tình thì; tôi nhìn những người có eo co với ánh mắt ngưỡng mộ. Nhưng gầy gò và xanh xao như thể suy dinh dưỡng thì không được quyến rũ lắm.; Tôi suy diễn là sinh viên mà phải đi xe buýt có lẽ là ở tỉnh xa lên thành phố trọ ở ngoại ô, và sinh viên nghèo. Nhưng cũng có thể dáng mảnh mai vẻ hao gầy là mốt của thanh niên bây giờ. Dù sao, tôi rất áy náy khi thấy người ta còn trẻ mà sức khỏe coi bộ ỉu xìu.

Sáng nay; tôi có việc đi xe buýt 56 và ngồi cạnh một cô gái tuy gầy gầy nhưng hồng hào, nét mặt tươi sáng, đôi môi sẵn nụ cười khi; tôi bước đến bên cạnh. Cô gái đã cầm cái ba lô hơi to trên ghế bên cạnh kê lên đùi mình để trống chỗ cho; tôi ngồi xuống.; Tôi cám ơn và hỏi em là sinh viên trường nào,cô gái nói cháu học ở Thủ Đức. Tôi hỏi học gì mà phải mang sách đầy ba lô vậy, cô gái vừa cười vừa nói có mấy cuốn sách à, tại có cái nồi cơm ở dưới đáy bao lô. Cô gái vẫn cười trước vẻ ngạc nhiên của tôi và nói tiếp: Cháu kiếm được chỗ trọ này tiện đường xe buýt, chỗ ở sạch sẽ, bạn cùng phòng dễ thương, tiền phòng chia ra không nhiều, nhưng qui định là không được nấu nướng trong phòng. Mà thực ra cũng không thể nấu vì không có ổ cắm điện. Nên cháu cõng nồi cơm điện vô trường cắm nhờ ổ điện trong …; thư viện. Cháu để nồi trong ba lô, chỉ thò ra sợi dây điện, đâu có phân biệt được đó là dây điện của nồi cơm hay máy laptop.

Dĩ nhiên khi cơm sôi bốc khói và tỏa mùi thơm thì không dễ gì giấu, nhưng nồi cơm nhỏ, thời gian nấu ngắn, cơm chín là ngắt điện rút dâyvô ba lô cõng đi chỗ khác ngay. Mà cháu đâu có vi phạm nội qui: cháu để nồi cơm trong ba lô chứ đâu có ăn trong thư viện. Có nhiều góc vắng vẻ lãng mạn để giởcơm ra ăn đàng hoàng.; Tôi tò mò một bữa ăn “đàng hoàng” của cô gái gồm những gì ngoài cơm nóng. Em ngập ngừng, rồi nóivới cái vẻ thì cứ sự thật trình bày chứ có gì mà ngượng: Như bữa nay, cơm sôi cháu bỏ vào một hai cái trứng. Bữa cơm của cháu có trứng dầm muối tiêu và dưa leo (cháu không thích dầm trứng trong nước mắm vì đem theo nước mắm không tiện). Cháu có một trái ổi để tráng miệng nữa.

Trưa thì cháu ăn vậy cho gọn nhẹ. Chỉ một phần ba nồi cơm thôi. Phần còn lại cháu cõng về phòng trọ để ăn buổi chiều và sáng hôm sau. Ở phòng của mình, cháu ăn uống “thịnh soạn” hơn. (Nội qui phòng trọ cấm nấu nướngchứ không cấm ăn hay chế biến món ăn. Cháu pha nước mắm chanh ớt ngon lắm, để ăn với bún, bánh ướt, bánh cuốn, bánh tráng, những thứ mua về ăn liền không cần nấu. Rau sống, rau trộn, gỏi, salad… đâu cần nấu.. Thứ gì cần nấu chín thì cháu làm sạch sẵn, khi cơm cạn cháu; để vô nồi cơm hấp luôn. ;Thực ra có nhiều thứ bán ở siêu thị hay ngoài tiệm, ngoài chợ, đem về là ăn luôn khỏi nấu, nhưng tốn kém.Mình tự chế biến cho đỡ tốn. Cháu chỉ có thể ăn theo tiêu chuẩn 20.000 đồng mộtngày.

Đó là số tiền dưới một đô la Mỹ, và theo World Bank thì mức sống một người; bằng 1 đô mỗi ngày; được coi là mức nghèo (chuẩn thế giới). Ở mức nghèo này, người ta chủ yếu chi tiêu cho việc ăn để sống còn, những chi tiêu khác không đáng kể.; Có khoảng 1 tỹ ngườitrên thế giới sống ở mức này, vào năm 2005, thưở kinh tế thế giới chưa suythoái, đồng đô la chưa mất giá, và ở những nước đông người nghèo chưa xảy ra khủnghoảng giá lương thực. ;Tôi còn nhớ ở nướcmình, năm 2005, người ta có thể ngồi nhà hàng cơm trưa văn phòng, mỗi phần ăntính ra cỡ 1 đô gồm cơm, ba món canh, mặn, xào, và; món tráng miệng, nước uống miễn phí nếu uống trà đá. Bây giờ với; 20.000 đồng cô gái chỉ có thể mua được một dĩa cơm bình dân ở lề đường.

Tôi tỏ ra thông cảm, nhưng có lẽ cô gái hiểu lầm là thương hại, cô vẫn tươi cười, hơi liếng thoắng một chút: Bạn cháu cũng có đứa không thể sống nổi với mức đó, sáng một gói xôi, trưa một ổ bánh mì là hết vèo 20.000 đồng. Chiều tối ôm bụng đói đi ngủ là chẳng bao lâu kiệt sức. Có đứa chơi mì ăn liền suốt, loại rẻ, hai ba ngàn một gói. Bị táo bón kinh niên. Cháu từng xỉu trong lớp. Từ đó cháu biết chuyện ăn uống không phải là “chuyện nhỏ”.Chịu khó một chút, bớt “ăn ngoài” mua gạo về nấu cơm với đồ tươi. Bây giờ cái gì cũng mắc, khó “đi chợ”, cháu đi chợ mội tuần một lần, 140.000 đồng mua được,thí dụ: ;3 kí gạo (40.000 đồng), 1 chụctrứng (20.000 đồng), dưa chuột,; cà chua,cà rốt, bắp cải, rau, đổ đồng 10.000 đồng 1 kí, đậu hủ ;(7 miếng 21.000 đồng) hoặc 1 bịch nửa kí cá basa phi-lê (23.000 đồng), chanh, ớt, tỏi, muối, đường, dầu ăn, nước mắm… (20.000đồng) Là cháu làm tròn cho dễ tính, chứ cháu còn kò kè trả giá, rồi gom tiền lẻ còn lại mua trái cây theo mùa. Cô gái lại nhoẻn miệng cười. Ngon mà rẻ. Một tỷ người sống được bằng 1 đô la mỗi ngày, cháu cũng phải sống được. Vả lại, đâu có chọn lựa nào khác.

Lý Lan

“ Khi một nửa số người đi vắng ”

• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng, bếp trong nhà lạnh tanh vì không thích nấu ăn , kể cả đun nước uống cũng ít đi, vì chỉ còn một người uống nước vào buổi tối.Trước kia 3 tháng dùng 1 bình gaz nay 6 tháng thay bình gaz một lần vì ăn uống lung tung ngoài đường hoặc nấu một nồi cháo, một nồi canh ăn 3 ngày...
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng, điện trong nhà chỉ còn thắp sáng một phòng vào buổi tối. Máy lạnh không còn dùng vào những ngày nửa số người trong nhà đi vắng. Tháng này sẽ không trả nhiều tiền điện, tiền net và điện thoại đây.
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng , cả ngày ngôi nhà sẽ không còn tiếng nói ( hay chỉ có tiếng của TV ), vì nửa số còn lại không biết nói với ai. Nửa số người còn lại sẽ không còn nổi giận, la lối, hay kể chuyện cho đở ức chế ...Thế thì nửa số còn lại hoặc sẽ bị stress hoặc sẽ bớt bệnh đau tim.
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng , đồ dùng trong nhà sẽ nằm đâu yên đó từ sáng đến chiều. Sàn nhà sẽ bóng loáng, sạch trơn từ ngày này qua ngày kia ( hoặc chỉ có chút bụi )...Tiền nước sẽ trả ít đi, những dụng cụ vệ sinh sẽ ít khấu hao hơn trong một tháng...
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng , sẽ không còn những buổi sáng gọi ầu ơ dí dầu để dậy sớm đi học. Không còn những vội vội vàng vàng nấu ăn buổi sáng, buổi trưa, đôi khi cả buổi chiều để chạy theo những lớp học chính khoá, học thêm...
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng sẽ không còn những buổi chiều chen lấn lạng lách giữa giòng xe đông đúc, nghẹt cứng trên các con đường thành phố,...mà bệnh đau tim cũng phát xuất từ đây, những stress của người dân thành phố cũng bắt đầu từ đó...
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng việc ăn uống buổi tối sẽ đơn giản hơn, tập thể dục, xem TV, soạn lại sách báo cũ, dọn dẹp vật dụng trong nhà gọn gàng hơn,...và nửa số nguời còn lại lầm lũi một mình làm , làm thinh mà làm, không thể chia xẻ với ai ....
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng, đã cố gắng trong tháng đầu tiên sửa nhà để có việc làm tại nhà sau khi đến cơ quan, để có những suy nghĩ sắp xếp mọi việc trong từng phòng ,...chờ một nửa số người trong nhà đi vắng về vào cuối tuần.
• Khi một nửa số người trong nhà đi vắng, buồn thì không nhưng không thích làm gì thì có, dù rằng đã vạch ra nhiều kế hoạch để làm việc nhưng...vẫn chưa bắt tay vào việc gì?

TÁC PHẨM

Cùng lớp với Hải có nhiều người bạn ước mơ viết sách, viết báo, nghiên cứu...có những tác phẩm để đời . Hải bán nhà sau một chuyến đi du lịch dài . Ờ ! ở một mình trong căn nhà 2 tầng ngán quá.Lau chùi, quét dọn...Còn nữa, bạn bè thấy nhà rộng, lại chỉ có mình Hải nên thích tụ tập, đàn ca, bàn tính mọi thứ mộng mơ vá trời lấp biển trên đời,...không đâu vào đâu !!!Thời gian cứ trôi qua , không làm được việc gì.

Có người bạn nói với Hải : hay là chị nuôi một đưa con nuôi. Không được đâu, kinh nghiệm của những người khác nuôi con nuôi...ghê quá!

Nhưng, khi bán nhà xong , mua một căn hộ nhỏ, còn tiền,...không biết làm gì, lao vào hôn nhân để có một đứa con...coi như tác phẩm của mình.

20 năm. Thấy nhiều người bạn cũ nỗi tiếng, có nhiều tác phẩm đăng báo, rao bán trên mạng, có những tác phẩm của người bạn này, người bạn kia nằm trong giỏ hàng bán hạ giá.

Nhìn quanh, chỉ thấy mình có một tác phẩm bằng xương bằng thịt, Ngẫn ngơ.Hai mươi năm bỏ hết mọi thứ ước mơ để nuôi con.

Đấy có phải là tác phẩm của mình không hay một lúc nào đó nó sẽ qua nhà một người khác.

Thôi, cũng là một đóng góp sáng tạo trong xã hội

NGỦ TRONG LỚP

Con gái tôi đang học cuối cấp một trường chuyên ,về nhà thỏ thẻ :

• Mẹ à, bây giờ có nhiều bạn con ngủ trong lớp …
• Thế thì thầy cô giáo xử lý như thế nào ?
• Thầy Toán bảo bạn ấy lên giải bài tập . Cô giáo Sinh học bảo bạn ấy trả bài ngay bài giảng tiết đó ….
• Rồi sao ???
• Bạn ấy làm toán cực nhanh và cười toe toét. Còn môn Sinh học bạn ấy đọc từ đầu bài cô đang giảng.
• Thầy cô giáo nói gì ?
• … thôi ngủ tiếp đi.!!!
• Tại sao vậy ?
• Vì buổi tối bạn ấy đi học thêm hết chương trình rồi , và tối nào cũng phải học đến 1-2 giờ sáng như con, nên tận dụng giờ vào lớp để … ngủ
• Thế có khi nào con ngủ trong lớp bị thầy bắt gặp không ?

Cười !!!!

MUA SÁCH

Trước khi bướcvào nhà sách Xuân Thu, người mẹ đã dặn đứa con gái :

• con chỉ được quyền mua đúng số tiền mà con được thưởng thôi nhé !
• 100.000 đồng hả mẹ
• Ừ !
• Còn quà tặng Lego nữa mà !

Người giữ xe hỏi :

• chị vào nhà sách bao lâu ?
• khoảng nửa tiếng .

Ừ , khoảng nửa tiếng thôi. Không lâu đâu . Mua ngay những quyển sách con gái thích rồi thì về ! Không nên la cà vì không có tiền. Trong túi chỉ có đúng 2000 đồng gởi xe. Trước khi đi chị đã xem bình xăng xe Honda còn đủ để đi một vòng chợ Bến Thành không . An tâm.

Con bé hí hửng :

• cho em nhận quà Lego 1/6
• ở quầy đàng kia ,em bé.
• Sắp hết hạn rồi, chỉ còn túi xách nhõ, viết chì, kẹo thôi !
• Chọn viết chì nha mẹ ?
• Viết chì không dùng được , cô giáo không cho đâu, túi xách xinh hơn.

Trong quầy văn phòng phẩm .

Người mẹ để con gái đi tung tăng, chị đến quầy sách Pháp Văn lựa quyển Ici d’Ailleurs giá 70.000 đồng, đem đến cho con.Con bé dẫy nẫy :

• con không chịu đâu ?
• con nên mua sách này vì bên ngoài không có bán !
• sách lớp năm mà mẹ, mẹ đã mua quyển dùng cho lớp 4 rồi mà.. Con mới học lớp 3
• thì mua trước.
• con không chịu, mẹ đưa cuốn sách cho con. Con bé cầm sách để lại trên quầy .

Chị quan sát chung quanh. Tất cả đều cần cho năm học mới, nhưng mua gì ?

Tập giấy dày theo ý cô giáo, không có. Viết chì, compas, êke cho toán lớp ba loại đẹp một chút, nhưng con bé cũng không chọn được.Chị muốn mua một món quà đăc biệt cho phần thưởng hạng nhất về vẽ ở IDÉCAF cho con gái. Giấy thưởng chỉ đuợc 100.000 đồng. Nếu là những năm trước chị rất sẳn sàng thêm tiền vào để mua những món quà ưng ý, nhưng , hôm nay thì không được, nếu chị không muốn thâm ngân sách eo hẹp hàng tháng của hai mẹ con. Trước kia, con gái của chị chỉ cần học giỏi là chị sẳn sàng mua những gì nó thích,… không cần phải có số tiền thưởng của nó kia mà.

Việc mua sách hôm nay, chị cũng muốn chuyển qua cho chị Hai nó, nhưng lúc sáng chị nó gọi điện thoại nói không đi được. Con gái chị buồn . Nó muốn đi với chị Hai mua sách tại tiệm Xuân Thu với số tiền thưởng của nó, để khoe với Bố nó là nó đã giỏi như thế ! Không nói ra, nhưng chị biết, nó nhớ Bố và chị nó, nó muốn bố và chị nó quan tâm đến nó, để nó nghỉ rằng bố và chị Hai nó thương nó. Nó muốn khoe thành tích học tập của nó để chị Hai và Bố khen. Nhưng, bố đã có vợ khác, chị Hai đã đi làm, nên gần một năm nay không còn đưa nó về nhà của họ nữa. Lâu lâu, bố mới rước về nhà bố, nó mừng lắm. Tối thứ bảy chị nó hứa sẽ đến đưa tiền cấp dưỡng hàng tháng cho nó và sáng chúa nhật đưa nó về nhà bố chơi, nhưng, chị nó không đến.

Con bé chạy về bên mẹ , ti toe :

• con đã trả lại quyển sách rồi
• thế con thích mua gì ?
• con mua một hộp đựng viết, một bút chì vẽ, một compas,…

Hai mẹ con loanh quanh trong quầy hàng. Để cho con bé lựa. Nó chọn một bút xóa 26.000 đồng .

• mua bút ít tiền thôi, đem vào lớp mất đấy.
• nhưng mấy loại kia không đẹp

Chị nói với người bán hàng :

• thôi ,cô cứ tính tiền, tiền thưởng của cháu mà …

Con gái tính nhẩm : còn dư 34.000 đồng

• mẹ, mua băng Doremon hay Tuổi thần tiên,…
• không, băng hoc tiếng Pháp, những thứ khác chỉ đáng thuê ….
• Không đủ tiền hả mẹ !
• Ừ !
• Có một quyển băng vidéo bằng tiếng Anh giá 27.000 đồng mẹ ạ! Nhưng nếu là băng học tiếng Pháp giá 30000 đồng thì con chấp nhận được, Tuổi thần tiên 5 có bạn con hát trong đó , nhưng giá đến 36.000đồng. Mình không đủ tiền.
• Mua băng video để hoc, con gái.

Loanh quanh trong quày bán băng, dĩa nhạc hơn ½ giờ, bà mẹ kéo con đến quày bán sách tiếng Pháp. Đứa bé cầm một quyển sách hình nhỏ bằng tiếng Pháp :

• giá 42.000 đồng !
• thôi, con ngồi đây đọc đi, có mấy chữ, mua phí tiền. Loại sách này trong thư viện IDÉCAF có cả trăm quyển, hôm nào mẹ đưa con vào đấy đọc sướng luôn.

Con bé cầm quyển sách ngồi bết xuống nền nhà.

Một người mua sách đứng gần đó phì cười.

Hai mẹ con kéo nhau đến quầy bán sách nhi đồng. Cầm lên, lật phía sau xem giá, bỏ xuống. Lại cầm lên quyển khác. Hai người nói nhỏ nhỏ, Tính toán. Lại bỏ xuống,…

• hay là con mua quyển Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng.
• chuyện đó buồn lắm. Con không thích chuyện buồn.

Đi qua chổ bán sách người lớn. sách dạy nấu ăn, dạy vi tính, dạy xếp hình, tìm hiểu thế giới quanh ta,… không đủ tiền …

Đứa con gái buông tay bà mẹ , chạy đâu mất.

Người mẹ nhìn sách, không dám sờ đến quyển nào.

Chị nhớ là, đã lâu lắm, chị đi ngang tiệm sách phải nhắm mắt lại. vì, nếu mở mắt ra , đi vào đấy, là con gái sẽ không còn tiền ăn, không còn tiền đóng tiền học… Sách là niềm đam mê của chị, là thú vui của chị. Chị đọc sách quên ăn, quên ngủ. Từ nhỏ chị đã phải nhịn ăn sáng để mua sách , mua báo…không thích mua sắm quần áo, chỉ thích mua sách,…Sách, sách, …cứ mơ ước có một ngày nào đó chị sẽ có một phòng riêng để chứa sách , sách nhi đồng, sách thiếu niên, sách tâm lý,sách của những vị đoạt giải Nobel,…sách sẽ được chất từ sàn lên nóc.

Nhớ, khi ra sống riêng, nói với người thầu xây dựng :

• anh cất cho tôi căn nhà làm sao không có mối,vì nhà tôi chỉ có sách thôi. Tôi hay đi vắng lắm, tôi rất sợ mối ăn sách…
• chị đổ bê tông một tầng nhé.

Ngu ngơ, từ nhỏ đến lớn, chỉ ở nhà lá, nhà cây,.. đi đâu cũng gặp mối. Đóng cửa đi một tuần, mối xông lên đầy nhà, nằm ngủ nghe mối ăn rào rào..Ăn cây, ăn sách,…Ngoài ruộng cũng có gò mối, trong nhà cũng có gò mối … Mối ở sàn nhà, mối ở kèo cột… sách, mối đụt từ trong ruột ra đến bìa.Cầm lên, rụng từng trang . Mối và sách ….Không biết thế nào là nhà đúc bê tông …

• ừ, tôi chỉ muốn có một căn nhà không có mối.
• Tôi đổ cho chị một tấm, nhưng tôi sẽ làm móng nhà của chị hai tấm.

Bao nhiêu nhỉ ? Chị tự nhủ.Thôi kệ, làm đi; chạy tiền từ từ. Xây đại lên. Đang bị dồn vào chân tường, không nhà, đi đâu cũng bị đuổi, không thuê nhà được, người ta chỉ sợ mình chiếm nhà luôn.

Ký hợp đồng bán sản phẩm, lấy tiền trước chỉ có khoảng 16 triệu. Ký hợp đồng xây nhà 26 triệu. Kệ, đến đâu hay đến đó. Lao vào việc xây dựng. Lúc này mới biết dè sẻn. Hết đi lang thang, ăn uống lang thang. Tính toán từng chút. Bán đi mọi thứ để đủ tiền cất nhà. Những người chung quanh tưởng chị có rất nhiều tiền. Cứ xoay xở, giải quyết từng vụ việc. Chiều hôm nay suy nghĩ cách giải quyết chuyện hôm sau. Buổi sáng tìm cách giải quyết chuyện buổi chiều. Cứ như thế mà sống …

Trầy trật, có căn nhà đúc một tầng. Yên tâm về mấy quyển sách, đóng cửa lại. Làm việc để trả nợ, đi học, ăn cơm với nước tương, với rau muống,…Định hình một cuộc sống bình thường.

• mẹ này,con thấy cái này hay lắm, mẹ đến coi, ít tiền thôi.

Con bé nắm tay mẹ vào hàng đồ chơi. Một món quà nó rất thích nhưng chưa bao giờ dám đòi mẹ mua, giá 17000 đồng.

• bây giờ còn 17.000 đồng hả mẹ con bé lẩm bẩm sau khi đã làm bài toán trừ.

Hai mẹ con lại đi một vòng trong tiệm sách.

Sách cần thiết thì mắc, sách không cần thì rẻ

Về đến nhà lúc 9 giờ tối.

Chị nhớ là họ rời khỏi nhà lúc 5 giờ chiều.

Sách cuốn hút họ thế ư ? hay là do phải tính toan việc mua cho đủ tiền.

Ồ , không . Khi về họ còn dư 17.000 đồng trong phiếu quà tặng kia mà…

GÓC NHÌN

Lên lớp dạy cho Sinh Viên về các thể ký báo chí , cách viết phóng sự, tin ngắn, phỏng vấn,… đề cập đến góc nhìn của một nhà báo. Bạn đang đứng ở góc độ nào để nhìn vào sự kiện kia mà viết….bạn đang viết cho tờ Tuổi Trẻ hay tờ Thanh Niên, hay tờ Phụ Nữ, báo Đảng hay báo Công An, Pháp Luật ,… vâng, phải biết đứng vào góc nhìn nào mà viết cho phù hợp, kể cả việc tự mình phải có một góc nhìn nào đó để gây ấn tượng với người đọc .

Chợt nhớ đến chuyện 5 người mù xem voi . Không thể có chân lý toàn cảnh cho một người chỉ biết sờ tai, sờ vòi, sờ chân,…may mà câu chuyện không cho thêm người mù thứ sáu sờ vào… chỗ ấy.

Thế thì ta thử đứng vào góc nhìn của Nguyễn VIệt Tiến xem, trời , ông ta vô tội đấy chứ, ông có làm gì đâu ? thử hỏi nếu ông này, bà nọ ngồi vào ghế của ông ấy thì … còn ghê hơn nữa đấy…

Nếu tôi đứng về phía người nông dân , bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, thì tôi sẽ thấy cuộc sống bất công, người khác ăn trắng mặt trơn, lên xe xuống ngựa,… sao mà sướng thế, và họ ngồi định giá cho lúa gạo, sản phẩm cúa nông dân … Nhưng nếu tôi đứng vào địa vị của những người ăn trắng mặc trơn kia thì tôi sẽ nói tôi cũng có lao động trí óc đấy chứ, chất xám của tôi cần thiết cho sự tiến bộ của loài người … còn những người nông dân tạo ra lương thực cũng cần thiết đó, nhưng là những nhu cầu bậc thấp, tôi tạo ra nhu cầu bậc cao… tôi có văn hóa hơn…đứng về góc độ văn hóa, với ý nghĩa văn hóa là làm cho đẹp, thì … chất xám của tôi cần thiết cho nền văn minh nhân loại hơn…

Dạo này phim ảnh thường diễn lại những vở kịch về cuộc đời của những nhân vật phản biện trong lịch sử. Người ta coi phim Tần Thủy Hoàng , thông cảm với Lã Bất Vi, hiểu thấu tại sao Tần Thủy Hoàng tàn ác…

Đã có lần tôi hỏi một người rao giảng về việc dùng rau sạch, trái sạch ,… ( sạch ở đây có nghĩa là không dùng phân bón hóa học,… ) :

• anh định makerting trong giới nào ?
• trung lưu .
• nếu tôi là tầng lớp trung lưu tôi sẽ hỏi anh: tôi chỉ ăn rau sạch, uống nước sạch, thịt sạch, … nhưng không khí bụi bậm thì sao ? Ở Singapore mọi thứ đều sạch, nhưng người ta vẫn chết … ở các nước Châu Âu, bệnh hoạn cũng nhiều, toàn bệnh ung thư, nan y, khó trị,…ở các nước chưa phát triền, đang phát triển này, anh kêu gọi mọi người ăn rau sạch ,… được trồng bởi những người nông dân không sạch sẽ lắm, … vì những người sạch sẽ trí thức họ không đi trồng rau,…và giá rau sạch đắc gấp ba lần rau thường,… thử hỏi có … hợp thời không ?

Tội nghiệp, người bạn của tôi tịch ngòi, không nói nữa… tôi biết anh ta giận tôi … không chịu ủng hộ chương trình của anh ta, mà còn chống đối, …. Như thế chẳng thể là bạn bè gì cả , nhưng anh ấy cũng biết tôi thực tế,… tôi đang đứng dưới một góc nhìn khác anh ấy … Anh ấy đang ăn trên ngồi tróc, ở nhà có vợ phục vụ, ảo tưởng về việc … rau sạch ( thật ra vấn đề này đã có người khác làm rồi, nhưng không thành công lắm, …) ; cũng có thể do ai cố vấn cho anh ấy, anh cũng không biết cần phải làm gì nên …. 

Mỗi người có một góc nhìn , tùy theo vị trí của mình nhìn xã hội theo cách riêng… có người khuyên tôi đừng phê phán ai, như thế là không biết sống,…cách nhìn của tôi không giống như cách nhìn người khác ,… tôi có thể phát biểu ý kiến của tôi, nhưng đừng bảo mọi người phải ủng hộ… Đừng tự hào rằng tôi trung thực, vì điều đó không chắc gì là đúng, và những người mà tôi cho là không trung thực,… chính bản thân họ họ cho điều họ đang làm là …. đúng : Trời, tại sao tiền trong tay không dám xài, có mà ngu. Trời, quyền trong tay không đưa người này lên, không dìm người kia xuống, có là ngu. Thế lực trong tay không tạo bè kết cánh thì đợi đến chừng nào , chỉ có thằng dại mới làm như thế,…Góc nhìn của họ là vậy,…họ đúng không ? Đứng ở góc nhìn đó …

Thế thì đánh giá như thế nào là cái đúng và cái sai… là nhân cách…

Mặc dù người ta biết thế là sai đó, nhưng phản đối thì không. Phản đối là dại, chỉ thiệt vào tấm thân … là không biết sống.

Trong lịch sử thế giới đã có bao nhiêu Hitlet, PônPốt ,… họ cũng đã dự tính cứu cánh biện minh phương tiện, giết những người hạ đẳng, ngu dốt để chỉ tồn tại những người thông minh. Một thế giới toàn là những người siêu đẳng, thuần chủng, xinh đẹp ,…

Có một lần tôi tranh luận với GS Ngô Gia Hy về Y Đức về cái gọi là giải thoát. Giáo Sư cho rằng, không ai có quyền “ nhân tử ”, đó là quyền giết người khác dù người đó yêu cầu. Tôi kể cho giáo sư nghe một câu chuyện về một gia đình có con bị bệnh down, mất trí, liệt cả người. Người con gái viết trong nhật ký : từ khi có đứa em trai như thế, bà mẹ không bao giờ cười, nhà như một cái địa ngục, không ai tâm sự với ai, chỉ muốn mau thoát ra,… thế thì những đứa con dị dạng có cần thiết tồn tại không ? nó có ích gì trên đời, hay chỉ gây khổ nhục cho người thân, vì nó mà bao nhiêu người đã không còn vui sống,..Điều này có cần đến Y đức không ?

Người chị đã nhìn em trai mình dưới góc nhìn như thế, bà mẹ chỉ cần sự tồn tại cuả con mình là được, còn người em trai bệnh tật kia, nếu nó biết nghĩ, thì nó nhìn nó dưới góc độ nào nhỉ …

Đúng, sai, thiện ác, lẫn lộn, mù mờ…

Giáo sư cũng đề cập đến ca mổ cặp sinh đôi Việt – Đức. Ca mổ này ám ảnh giáo sư cuối đời. Thừa nhận sự tiến bộ của y khoa hiện đại, nhưng vấn đề không phải ở đó , Việt và Đức có hạnh phúc không mới là việc cần phải đặt ra…

Dưới góc nhìn này tôi thấy người này hạnh phúc. Dưới góc nhìn của người khác thì người kia cướp hạnh phúc của mình ???

Và cuộc sống cứ thế mà trôi đi, trôi đi ,…với bao nhiêu góc nhìn khác nhau, để tạo nên một xã hội không hoàn thiện như thế này ….

CHUYỆN NHÀ

Muốn ngồi viết một mạch những ý tưởng trong đầu nhưng Chi lại phân vân ghê lắm...Công việc nhà phải làm trước hay viết trước rồi làm. Nếu phải lau quét nhà, rửa chén, tắm chó, ủi quần áo,....thì khi đó mạch suy nghĩ tắt ngấm làm sao mà viết được nên bèn bỏ hết mọi thứ để ngồi càu nhàu với máy tính.

Sống như thế này làm sao có chồng được, những ông chồng rặc mùi phong kiến chỉ thích phụ nữ làm hết việc nhà rồi sau đó hãy làm những gì họ thích, và những phụ nữ cũng được giáo dục, nhà cửa phải gọn gàng ngăn nắp ....Nhà không nóc cũng phải thôi.

Trước khi con gái đi học về, phải dọn rửa mọi thứ nếu không thì không thể la nó để nhà cửa bê bối khi mẹ vắng nhà....Trời, nếu hai mẹ con không ở chung thì sao nhỉ...mạnh ai nấy bày tùm lum vì cái tánh không theo khuôn phép này...

Khuôn phép của xã hội được hai mẹ con tranh cải với nhau vào tối hôm trước. Tập của Thy ở trường ngoài việc bỏ trang trống, còn nét chữ, theo ý chị là quá xấu...đọc được , nhưng chữ xấu :

• Mẹ sẽ cho con đi học viết chữ đẹp.
• Chữ của con như thế này là đẹp rồi, mẹ thử đi hỏi những người khác đi, chỉ có mẹ chê con.Tại sao con phải theo mẫu mực của người khác chứ ...theo ý con chữ như thế này là đẹp...
• Con gái yêu dấu, nhưng với mẹ chữ này là không thể tiêu hóa được, con phỉ viết chữ h lên cao thế này, chữ t lên cao thế này, nét thanh, nét đậm,...
• Ông thầy nói quá nhanh làm sao mà nét thanh nét đậm được,...
• Ở trường Đại học, mẹ cũng nói rất nhanh nhưng có những sinh viên viết chữ cực kỳ đẹp và ghi lại gần như toàn bộ bài giảng của mẹ, hẳn nhiên tóm tắt ý chính thôi ...con phải viết chữ đẹp thầy cô giáo mới thương,...
• Theo con như thế này là đẹp rồi, tại sao mẹ bắt con phải theo người khác...

Ừ , tại sao phải theo quan điểm xấu đẹp của người khác nhỉ ?

Khi Chi còn trẻ Chi cũng chẳng phải theo quan niệm đẹp xấu của xã hội, đó là điều mà bà con, họ hàng, anh chị của Chi bao vây Chi đến hôm nay,..may mà Chi còn sống phấn đấu hơn họ ...Bây giờ Chi bắt con gái phải theo quan điểm của xã hội, vì Chi sợ nó bị vây khốn bởi những người định kiến...

“Khi người ta trẻ người ta thích làm loạn “ bạn Chi nói như thế !

Rốt cuộc Thy cũng đi học viết chữ đẹp với gương mặt phụng phịu không hài lòng...Bài tập về nhà đầu tiên Thy viết gần giống bài mẫu. Hỏi :

• Sao con viết chữ đẹp thế !
• Con là người đa nhân cách, nếu mẹ cho rằng nét chữ, nét người, mẹ xem này, hai nét chữ trong tập ở trường và tập này khác xa nhau quá chừng...

Thy vừa cười vừa nói...

• Nếu con thích viết chữ đẹp thì con viết , không cần mẹ bắt buộc ...

Chấm dứt cuộc cãi nhau của hai mẹ con.

Ừ ! CŨNG VẬY

Chi chợt mĩm cười, nhìn người đàn ông ngồi trước mặt.

Tại sao cuộc đời mình có nhiều người đàn ông đẹp ngỏ lời thế này?

Ông ấy đẹp thật. Đẹp uy nghi. Đẹp để người khác phải kính trọng . Đẹp để người khác không có một ý tà dâm… và đẹp, để Chi muốn từ chối phải nhìn nghiêng đi hoặc phải cúi xuống . Chứ không thể mặt đối mặt, mắt đối mắt , để lòng Chi phải chùng xuống như thế này.

Chi ơi ! mi không còn là một đứa trẻ mười bảy ngày xưa nữa. Ngày xưa cũng không dám từ chối lời yêu với người đàn ông cũng uy nghi, mực thước như thế. Thôi đi nào, đừng nhìn thẳng vào mắt người đó nữa mà phải đặt lý trí lên trên. Không được .Không được đâu.

Nếu mi không dám từ chối hôm nay, thì chuyện gì sẽ đến nhỉ, sẽ như thế nào đây !

Người đàn ông nói như rót mật :

• Nếu em đồng ý làm… em của anh, anh sẽ hướng dẫn em nhiều thứ để em thành công hơn, dịu dàng hơn. Hãy xưng em với anh đi !!!

Trời ! còn phải anh em gì nữa chứ ! Anh ruột của tôi tôi còn chưa xưng em nữa mà ! Và người trước đó, bố của con gái tôi đã nêu một trong những lý do để ly dị tôi là tôi không biết dịu dàng, ngon ngọt với ai, tôi nam tính quá.

Trời ! may là tôi không dám xưng em với ai mà còn thế này đây , còn ở lứa tuổi gần 60 vẫn còn người đeo đuổi đây. Còn những người sợ tôi nói chuyện với chồng họ nhiều quá sẽ hớp hồn chồng họ đây. Những người vợ vẫn nơm nớp lo sợ khi tôi xuất hiện trong nhà họ đến nói chuyện công việc với chồng họ. Dù tôi đi đâu phải mang con gái theo nhưng họ vẫn sợ, chẳng biết tại sao ? dù tôi đứng ngồi rất đứng đắn , mặc rất đơn giản quê mùa, ăn nói đốp chát, không nữ tính, nhưng họ vẫn sợ… chẳng biết tại sao ? Không lẽ đàn ông nào cũng… thích ăn “ phở ”như anh sao ?

Trời ! tôi đã không mời anh ăn cơm vào lúc trưa, tôi đã chỉ mời anh uống một ly nước lọc lạt nhách… nghĩa là tôi không tạo điều kiện nào cho anh tiến tới cả, không biểu lộ một tình cảm riêng tư nào cả, lạnh tanh, thế mà vẫn như thế này đây ! Thôi đi. dừng lại.

Chi chợt nghĩ, có lẽ giọng nói của Chi nồng nhiệt lắm hay sao. Có lẽ Chi lao vào công việc nhiệt tình lắm hay sao, mà những người khác phái hoặc sợ Chi cướp công, hoặc yêu Chi cuồng nhiệt… Từ trước đến nay, như thế, có lẽ những người ghét Chi cũng chỉ vì … thích Chi quá mà không cầm nắm được tình cảm của Chi nên …phải ghét cho bỏ tức… Chớ Chi đâu có làm gì đâu , Chi nói thật lòng mà, Chi sống cởi mở mà, Chi chưa có ác tâm với người nào, Chi chưa biết hại ai . Sống bộc trực thoải mái, đầy nhiệt tình, không dấu những khuyết điểm của mình.

Làm sao Chi thích hợp với người đàn ông trước mặt kia chứ.

Thứ nhất anh ấy đẹp trai quá, còn Chi, không khó coi lắm, nhưng sẳn sàng từ chối chụp ảnh vì dị lắm…Tại sao anh ta lại cứ nằng nằng bảo Chi làm em gái nhỉ ? Mà để làm gì , anh ấy có quá nhiều em nuôi, đệ tử rồi, những người mà anh ấy kết nạp từ trước đến nay Chi biết cũng nhiều quá, bây giờ đến phiên Chi…

Cũng đã quen biết nhau hơn 10 năm rồi. Từ cái ngày con gái Chi còn nằm trong bụng, anh ấy đã mời hai vợ chồng Chi về nhà đải cơm. Ngày Tết vợ chồng Chi còn bế con bé đến chúc Tết nữa kia mà . Bây giờ con bé đã được 15 tuổi rồi. Thật sự, mối quan hệ giao tiếp càng ngày càng mật thiết , nhưng không có vướng một chút … riêng tư nào cả.

Hoặc có thể Chi sống phóng khoáng quá, đã từng đến nhà anh ấy nói chuyện mấy giờ liền bất chấp gia đình anh ấy, chỉ biết có công chuyện nỗi khùng của Chi. Không biết những người đàn bà khác thì như thế nào, chớ Chi … tự do quá. Có thể gây hiểu lầm. Nhưng vợ anh ấy vẫn vui vẽ vẫn hiểu biết rằng loại người như Chi ruột bỏ ngoài da.

Bây giờ thì phải ruột bỏ trong lòng rồi.

Khi Chi làm việc cùng với người đàn ông đang ngồi đối diện kia, cũng có nhiều tiếng xầm xì. Lòng Chi lạnh tanh , đang hận thù đàn ông không bờ không bến nào tả xiết, mà lại bị gán ghép vào chuyện này, chuyện kia,…nhưng, bây giờ ông ấy ngồi trước mặt Chi thú thật.

Chúa ơi !!!

Chưa bao giờ Chi nghĩ đến sự việc ngày hôm nay. Chi không có hành động gì để người khác nhìn Chi là người đàn bà không đúng đắn kia mà.

Mà, những người đàn ông... Ừ ! cũng vậy thôi.

TÌNH NGƯỜI TIỂU QUỐC (bi kịch đường rừng)

(Nhớ ngày truyền thống và giổ tổ sân khấu Việt Nam 9-9-2011)

Nhân đọc được khái niệm “Văn Hóa bao gồm tất cả những gì làm cho dân tộc này khác với dân tộc khác, từ những sản phẩm tinh vi hiện đại nhất cho đến tín ngưỡng, phong tục tập quán, lối sống và lao động….”

Bèn nghĩ tại sao những người quen của tôi , người miền Bắc thì lập gánh Ca trù, người Bắc Ninh thì lập đoàn hát Quan Họ….Còn tôi, người miền Nam ,…. Nhớ trong tủ sách cổ của mình có một tuồng cải lương ( giấy đánh máy đã cũ, mờ mờ, ảo ảo ), nghe nói là của ông Lê Văn Trương lúc còn sống đi giang hồ vào Nam , có viết và những người miền Nam quen biết đặt bài xáng, ca xền,…thành tuồng cải lương này.

Bây giờ đăng lên cho bạn nào thích đọc thì đọc… nếu không thì cũng để mối mọt ăn… “tội lắm ai ơi”…

“Cây có cội, nước có nguồn;

người chung một giống phải thương nhau cùng”

(ca dao)

**********************************************************************

BỐI CẢNH

• CẢNH I : CỬU ĐỈNH THẦN SƠN
• CẢNH II : NHÀ BÀ U-NÚT
• CẢNH III : BUỔI HỌP XỨ CỘI
• CẢNH IV : TRẠI VÀ LINH MIẾU VUA CHA

**********************************************************************

TÌNH NGƯỜI TIỂU QUỐC



NHÂN VẬT

Nam

1. Phìa Sman : 60 t (Vua Cha Xứ CỘI)
2. Linh Không : 40 t (Vua Em Thầy - )
3. Mường Sơn : 65 t (Bô Lão Xứ CỘI)
4. Bô Lão I : 70 t (Đại diện Hội Đồng Bô Lão)
5. Bô Lão II : 70 t (Đại diên - )
6. Yengsdam : 20 t (Con Vua Cha P.S.)
7. Mường Chen : 25 t (Con Bô Lão M.Sơn)
8. Quang Tử : 32 t (Bác sĩ)
9. Bông Sman : 20 t (Thanh niên xứ CỘI)

Nữ

10. Bà U Nút : 50 t (Cô của Mintra)
11. Mintra : 20 t (Cô gái Kinh…)
12. Vòng Khen : 18 t (Cô gái xứ CỘI)



Lược Dẫn

Tuồng “Tình Người Tiểu Quốc”

Loại bi kịch sử đường rừng

◦◦◦◦◦◦◦◦◦◦

Chuyện xảy ra vào cuối thế kỉ XIX, cũng như bao nhiêu dân tộc thiểu số khác ở thượng du Bắc Việt, xứ Cội chiếm trọn khu rừng rậm nằm giáp ranh giữa Lào và Việt Nam; cuộc sống của họ quanh năm triền miên trong vui thú của những mùa săn săn voi lấy ngà, trồng đậu khấu dùng làm thuốc để đổi lấy gạo, muối với người Kinh. Họ sống trong cần cù, kỷ cương bởi VUA CHA (Phìasman) nhân đạo, bên cạnh có VUA EM THẦY (Linh Không) và HỘI ĐỒNG BÔ LÃO thay mặt cho toàn dân xứ Cội.

Tại khu rừng Pailin, không hẹn mà gặp mối tình đầu chớm nở trong lòng Tiểu Chủ YENGSDAM (con vua cha P.SMAN) với MINTRA – một cô gái Ngưỡng Quang Thành. Song, tình yêu tan vỡ này đã biến sang tình yêu thương chơn thành, cao khiết của đôi trai gái xứ Cội, tạo thành một tình thương đại thể muôn đời. Đúng hơn, một BI SỬ ĐƯỜNG RỪNG của Xứ Cội

Ngược dòng thời gian 20 năm, vì Vua Cha P.SMAN nghi oan cho tiết hạnh vợ mình (SAO HÔM) đã tư thông với chàng trai kinh thành, khiến SAO HÔM tủi thẹn, chọn cái chết biệt tăm để chôn chặt nỗi oan tình bên cạnh đứa gái hài nhi vừa chào đời… Chỉ có Bô Lão Mường Sơn chứng kiến giây phút hấp hối, lại vì quá tôn trọng lời người thác oan, nên câu chuyện ngót 20 năm đó vẫn được giữ kín nhẹm. Bất ngờ, trong buổi lễ trao cờ lịnh, búa vía cho tiểu chủ YENGSDAM cùng với lời tuyên bố lễ hôn do vua cha đứng chủ lễ tác hợp con mình (YENGSDAM) với VÒNG KHEN con gái của Bô Lão Mường Sơn. Không ai ngờ Vòng Khen lại chính là SAO MAI do SAO HÔM gởi gắm cho Mường Sơn trước khi chết.

Đứng trước cựu thù của chàng trai kinh thành phản động tá danh là LINH KHÔNG để mong tước đoạt quyền bính trong tay vua cha hòng rửa vết hận xưa; đứng trước hôn lễ gần như bất thành bởi cơn điên loạn của Vòng Khen, và sau khi biết được chính Vòng Khen lại là Sao Mai em ruột của mình, YENGSDAM phải làm gì để không hổ mình là một Tiểu Vương xứ Cội sau này ???

Bao nhiêu vấn đề đã được đặt ra trong sự sống chung đụng giữa người và người, thật vô cùng phức tạp! …

Với khuôn khổ giới hạn của lược dẫn, chúng tôi không thể sao nói đủ!

Xem tuồng Tình Người Tiểu Quốc mọi thắc mắc sẽ được cởi mở…

Tình người sẽ không còn là một bài toán khó!

“CÂY CÓ “CỘI”, NƯỚC CÓ NGUỒN,

NGƯỜI TRONG MỘT NƯỚC PHẢI THƯƠNG NHAU CÙNG”

(ca dao)

TÌNH NGƯỜI TIỂU QUỐC



Bản Ca

1. XANG XỪ LÍU
2. KHÓC HOÀNG THIÊN
3. CAO PHI
4. TÂY THI (lớp I)
5. SƯƠNG CHIỀU
6. TÚ ANH
7. VỌNG CỔ (1x6)
8. VỌNG CỔ (1x3)
9. MIÊN HẬU HỒI CUNG
10. NGỰA Ô BẮC
11. VẠN HUÊ TRƯỜNG HẬN
12. NAM XUÂN (12 câu)
13. NGỰA Ô NAM
14. XÀNG XÊ (20 câu)
15. XUÂN TÌNH (lớp chót)
16. NAM AI (lớp I)
17. VỌNG CỔ (4x6)
18. ĐÃO NGŨ CUNG (16 câu)
19. PHỤNG HOÀNG
20. VỌNG CỔ (3x4)
21. XÀNG XÊ
22. NGỰA Ô BẮC
23. ĐÃO NGŨ CUNG (16 câu)
24. UYÊN ƯƠNG
25. Ú LIU Ú XÁNG
26. KIM TIỀN BẢN
27. NAM AI (1 lớp)
28. ĐÃO NGŨ CUNG (16 câu)
29. VỌNG CỔ (1x4)
30. LÝ GIAO DUYÊN
31. VỌNG CỔ (5x6)

TÌNH NGƯỜI TIỂU QUỐC



CẢNH I

(Cánh rừng Pailin, có một thể lâu)

(Mintra và bà U Nút từ trong đi ra, Mường Cheng theo sau)

MINTRA : Ồ! Sao con mến vùng rừng núi này lạ. Con vẫn hằng ao ước với tụi bạn và tự hào mình là bà chúa… Ngày còn đi học, con có tiếng là chúa nghịch. Bây giờ có lẽ sẽ là chúa của rừng núi trùng điệp này cô ạ!

U-NÚT : Sao lại có lẽ… Bây giờ con không là con cưng của bà chúa kim cương vùng này là gì. Con cũng là bà hoàng mà chắc chắn thiên hạ Pailin thẩy đều thán phục trước sắc đẹp tuyệt vời của con Bà Chúa kim cương nữa. Xa Pailin chưa đầy 10 năm mà con gái cô ăn nói văn hoa hoạt bát có thua gì ai.

MINTRA : Thôi đi, cô khen quá lời, con không dám nhận đâu! Thầy đây cười con chết còn gì.

U-NÚT : Ừ thì xấu như quỉ đấy!

MINTRA : Con cũng không chịu nữa! Con đâu có xấu đến thế!

U-NÚT : Thôi đẹp vừa xài chịu không?

MINTRA : Tạm chịu một chút hà!

U-NÚT : Thật con gái của cô dễ thương quá!

MCHENG : À! Quên nữa, thưa Bà tôi có chút việc cần giải quyết, xin phép Bà và cô, tôi được vắng mặt trong giây lát rồi tôi sẽ trở lại đây ngay để chung vui ngắm cảnh cùng bà và cô.

MINTRA : Tôi mong thầy trở lại theo lời hứa.

MCHENG : Tôi sẽ trở lại ngay với một lý do giản dị là vì mến cô, vắng cô tôi cảm thấy buồn. Thôi, chào bà và cô. (MC vô)

U-NÚT : Xí, thấy gái cái chớp chớp. Thằng thư kí quèn mà bày đặt muốn trèo thang. Con cóc mà muốn làm Ông Trời. Người Thượng mà cứ tưởng người Kinh, dở cái giọng văn hoa thấy phát ghét…

MINTRA : Cô có buồn con không cô? Cô buồn nữa con về, không thèm đi đâu! Cô không thương con à…

U-NÚT : Sao lại không thương?

MINTRA : Thương sao cô buồn? Con vui khi nào thấy cô cười kìa! Cô cười đi! Cười đi cô!

U-NÚT : Thì để người ta cười! Đồ con khỉ! Sinh viên năm thứ hai thứ ba gì rồi mà hơi một tí đã làm mặt giận rồi hà!

MINTRA : Vậy chớ sao… Cười chưa?

U-NÚT : Cười rồi đó!

MINTRA : Con chưa thấy cô cười, cười lại đi, không con giận à! Nói thiệt đó!

U-NÚT : Thì để người ta cười, coi nè!

MINTRA : Phải như vậy mới được chớ! Con cũng thương cô vô cùng đó! Và hiện giờ con thấy đắm đuối say lòng với thú cảnh, vì đã …

XANG XỪ LIẾU

Bao ngày… con mãi ước mơ

Sẽ được ngắm tận mắt cây cỏ rừng thiêng

Hùng vĩ thần tiên của núi đồi

U-NÚT : Con à! Cô hằng nghe lời đồn của thiên hạ

Rằng Cữu Đỉnh Thần Sơn đẹp lạ

Một vẽ đẹp thiên nhiên

Không thua Đế Thiên Đế Thích ở bên mình

MCHENG : Cữu Đỉnh Thần Sơn của VÙNG XỨ CỘI

Là nguồn lợi vô song đáng kể

Giúp cho Chúa tể P.Sman một uy thế lừng lẫy

Thêm vào YENGSDAM một người oai phong tuấn tú

Làm sáng nét hơn một con người nguyền giữ vững

Niềm tin thề một lòng hy sinh.

II

MINTRA : Còn ai cai quyền Cữu Đỉnh Thần Sơn

Sừng sửng non lam cao vút trời mây

Sao sương mai phủ đầy?

Mà người đâu nghe qua kì lạ

MCHENG : Thưa cô, không ai xa lạ

Người ấy là Vua Cha tên Phìa Sman rất trung thực cang cường

Còn Linh Không vua em thầy có thể thay quyền trị vì phán xét

U-NÚT : Còn những cuộc săn voi rừng mang bán ngà quí báu

Ai sẽ là người vẽ vang trong suốt thời gian thử thách

Phìa Sman sẽ cắt cử ai làm quản tượng của đàn voi để sửa soạn mùa săn.

MINTRA : Để sửa soạn một mùa săn

Có con là nữ quản tượng

Đường kiếm vô địch vụt nhanh

Gió rít xoay chiều lệch hướng

Thầy và cô phụ tá trung thành

Nữ quản tượng truyền lịnh thẳng đường tiến nhanh

U-NÚT:(mỉm cười) Xin nghe lời nữ quản tượng truyền ban

Thật không hổ danh liệt nữ rừng thiêng

Cỏ cây đều gục đầu nép mặt

Trốn chạy đường kiếm phi thường

Của nữ quản tượng mới biết rừng lần đầu tiên

MINTRA : Con ghét cô rồi đó!

Ai đời làm mất hứng của con người ta hà!

MCHENG : Xin hoan hô tinh thần nữ quản tượng hai tay

Có hoa rừng cỏ dại hoang đầy

Chứng giám lòng thành nam phụ tá

Mùa săn sẽ rực rỡ ánh tương lai

U-NÚT : Đường về muôn lời hô vang dậy

Đón rước nữ hoàng đại lâm

MINTRA : Cùng đoàn tùy tùng xông vạn dặm

Theo dòng tháng năm

Từ thượng ngàn về với hồn dân

Lửa ngời soi rọi vinh quang

Vung kiếm thép tạc tên người vào tượng đá.

MINTRA, U-NÚT, MCHENG: - và sẽ mãi mãi vững bền.

KHÓC HOÀNG THIÊN

MINTRA : Lắng nghe chim muôn ríu rít

Ánh đẹp bừng lên ngời sáng

Khởi điểm trùng hoan

Tụ nhau khơi động nét son vàng

Soi hồn bật nẩy nguồn mạch sinh tồn

Trôi theo dòng tháng năm

MCHENG : Như âm hưởng rền vang từ đáy huyệt

Nhắc nhở núi đồi phương xa

Phải bảo vệ khí kiêu hùng

Của dân miền sơn lâm

Hai tay không tạo tác cuộc đời

Hòa mình trong cuộc sống an vui

MINTRA:(ngâm thơ) Nắng rọi sáng ngời thảm cỏ nhung

Nắng theo bảo gió chớ lạnh lùng

Ngàn hoa nắng nhảy trên đầu lá

Suối đổ say tình nhạc nước ca.

U-NÚT : Mintra con, thôi chúng ta tạm dừng nơi đây

Rừng sâu nguy hiểm không nên tiến

Khi nào đầy đủ phương tiện…

MINTRA : Phương tiện đi rừng thế nào là đầy đủ hở thầy?

U-NÚT : Kỳ chưa, nữ quản tượng ngàn lâm gì mà ngớ ngẩn vậy!

Không sợ phụ tà cười à!

MCHENG : Nói tới phương tiện đi rừng thì biết sao mà giải thích, nào phải võ công tài cao, quen thuộc với núi rừng là điều hẳn nhiên, còn có khí giới sắc bén. Điều cần thiết là phải sành sử dụng để khi gặp dịp ta có thể đương đầu với mọi hiểm nghèo.

U-NÚT : Và phải quen núi rừng để tránh bệnh tật bất ngờ, vì có nhiều nơi nghịch phong thổ, chướng khí, nước độc, nếu không đủ sức chịu đựng rất dễ toi mạng. Có nhiều người Kinh lên đây bỏ mạng vì vậy.

MCHENG : Ấy là chưa kể…

CAO PHI

- ngãi bùa linh thiêng, và lắm điều ghê khiếp của núi rừng

Cảnh này nên thơ huyền ảo nhưng đầy hiểm nguy.

U-NÚT : Vậy con hãy giữ thân coi chừng vương ngãi thì khốn, con chớ nên ỷ mình, ngãi hoang mắc phải thì đành mạng vong.

MINTRA (nói) Cô mà còn tin bùa ngãi nữa à! Con tưởng đó là do lòng mê tín mà ra, chớ kỳ thực nào có bùa linh ngãi thiêng gì đâu! Ai không biết bụng ỏng da vàng là bởi sốt rét rừng và chói nước mà ra, nếu là người dị đoan mê tín thì ắt cho đó là bùa hành, ngãi phạt.

TÂY THI

MINTRA : Con quyết không tin bùa ngãi quỉ sứ thánh thần sơn lâm

Dẫn lối đưa đường ngu dân làm sai lạc nẽo đời chân thật

Của giống nòi thiểu số thành tâm dù phải đổi máu xương

Để mưu cuộc sống bình an

Cũng không bao giờ biết sờn nao, miễn sao kẻ cầm đầu biết

Đoái tưởng đến ngày mai

Tha hồ sai khiến không hề sợ bại lộ, phép tắc đạo bùa bày

Ra cai trị của vua em thầy

Không hề do một đấng thần linh, có nơi họ thay

Hình đổi dạng

Lợi dụng khoa học biến hóa thần thong, cảm thương

Thay cho dân tộc núi rừng.

MCHENG : Nơi đây dân miền núi rừng bộ lạc, biết chọn người

xứng đáng tôn thờ

Nhứt là quê hương xứ CỘI đời sống an lành, có hội đồng

Bô Lão rất phân minh

(đèn chớp tắt, cây cối rung động – Cọp xuất hiện, MCHENG leo lên cây)

MINTRA : Á ! (thất thanh)

(YENGSDAM đu dây rừng ra đấu với hổ cứu thoát hai cô cháu)

MINTRA : Vạn đội ơn Ngài đã cứu mạng chúng tôi, ơn ấy thật muôn đời cảm tạ.

YENGSDAM : Thưa tiểu thư có chi đâu là ơn nghĩa, chắc cô là người từ phương xa đến.

U-NÚT : Dạ thưa ân nhân, đây là cháu tôi tên Mintra từ Miến Điện sang thăm tôi được vài hôm.

MCHENG : (tuột xuống) Thật lạ khu rừng Pailin này lần đầu tiên mới thấy ông “Ba mươi” đến viếng.

MINTRA : Sao? Ông Ba Mươi nào? Chỉ có con cọp.

U-NÚT : Suỵt, không nên con ạ! Nơi đây người ta rất sợ mà gọi ông là ông “ba mươi” hay Ông Thầy không đấy! Con gái phải nghe lời cô mới được. Nếu không kiêng cử e cũng không tiện, như hồi lên ruột vừa rồi đó con thấy không?

MINTRA : Mình lên ruột, cúm tay, cúm chân, chớ còn thầy MCHENG đúng là người quen thuộc núi rừng có khác, thầy còn tỉnh táo phóng một mạch lên cây tuột lên tuột xuống y như là… là… con khỉ… Ủa! Mà không phải, là tướng tinh của ông Ba Mươi, hay ông Thầy biết trèo cây!

U-NÚT : Ai như cô cháu mình chỉ bò lăn mà chịu trận, phải không thầy Mường Cheng.

MCHENG : Dạ, dạ, dạ, … Kính bà nếu không nhờ Tiểu Chủ cứu thoát, cả bọn chắc e khó toàn mạng.

MINTRA : Thưa ân nhân…

YENGSDAM : Cô cứ gọi tên tôi là Yengsdam

MINTRA : YENGSDAM, YENGSDAM… hay nói đúng hơn là tiểu vương Yengsdam – một người hùng của xứ CỘI hơn một vạn con người nguyền giữ vững niềm tin – thề một lòng hi sinh.

YENGSDAM : Nguyên nhân nào cô biết rõ về tôi như thế? Cô khen quá lời, tôi chỉ là quản tượng tầm thường, chẳng qua được vua cha và anh em tín nhiệm nên trao quyền Tiểu Vương trợ lực với mọi người thế thôi!

MINTRA : Hân hạnh được gặp Yengsdam với niềm quí mền tràn đầy. Đây là thanh bảo kiếm Mintra xin dâng tặng Yengsdam để lãm kĩ vật gọi là chút tình tri ngộ!

U-NÚT : Xin ân nhân cứ nhận kiếm hèn gia bảo này cho cô cháu tôi được an lòng.

MINTRA : Mintra tặng cho Yengsdam để ghi nhớ một cuộc gặp gỡ của từng hồi lên ruột này mà lần đầu tiên trong đời em mới gặp. Cầm đi Yengsdam. Bây giờ Mintra nói thật à! Ông nhận đoản kiếm này Mintra mới về - không thì Mintra ở lì đây hổ vồ nữa ông lại phải cứu mạng mất công ông ghê lắm đó!

YENGSDAM : Nếu phải nhận cho người đẹp vui lòng và an toàn tánh mạng trên đường về…

MINTRA : Đó! Cô thấy không Yengsdam đã bằng lòng rồi đó! Thôi, tráng sĩ hãy cầm thanh bảo kiếm này đi, hãy cầm giùm đi mà.

YENGSDAM : Thưa tiểu thư, tôi muốn giữ nó để đánh dấu một kỷ niệm và liên tưởng đến hình ảnh người con gái đã ngự trị ở hồn ai…

MINTRA : Thưa phải đó, một kỉ niệm…

YENGSDAM : Một kỉ niệm muôn đời không phai

Làm đắm say một linh hồn hoang lạnh

Nhưng giờ đây tôi không có quyền giữ lấy bảo vật này,

Tôi cần hỏi lại cha tôi.

MCHENG : Yengsdam nói phải, cô đừng nài ép e sai phép nước người CỘI đi chăng?

(có tiếng trống dồn dập)

U-NÚT : Thưa ân nhân, tiếng trống gì dồn dập thế hở ân nhân?

YENGSDAM : Dạ thưa Bà đó là tiếng trống mừng ngày lễ trọng đại của toàn dân xứ CỘI. Một buổi lễ trao cờ búa vía danh dự cho một Tiểu Vương.

SƯƠNG CHIỀU

MINTRA (ca) : Một Tiểu Vương lừng lẫy oai … hùng

Của núi rừng hiểm nguy

Suốt tháng năm dài, cười say ác thú

Nay bóp chết tim này ai người có hay

YENGSDAM : Hồn ta như ngầm mơ say

Một tình yêu trong tương lai

Xin chi gặp nhau rồi ta xa lìa đau đớn

Đắm đuối tâm tư không nói trọn lời

Ôm mõi mòn bi thương

MINTRA : Cảm phục ân nhân, can đảm phi trường

Không màng danh tước

Vương khổ lòng này khi người ra đi

TÚ ANH

YENGSDAM (ca) : Hình bóng ai đã ngấm ngầm, in sâu vào lòng của

Người rừng núi cô đơn

Lửa yêu đương dâng tràn sôi

Bao luyến lưu mãi khắc ghi, vậy xin nàng cho tôi

Liên lạc tên nàng để khỏi xốn xang bàng hoàng mang

Nơi lòng một ảo ảnh mông lung.

MINTRA : Chàng tráng sĩ của núi rừng, người muốn biết tên

Gái quê hèn thì em đâu dám từ khước lời anh.

Mintra tên em cô gái quê hương ở Ngưỡng Quang Thành

Hiện đang bỏ dở học hành, ở nơi này với cô mình…

 



(nhiều vũ điệu man rợ, cuộc lễ bắt đầu - Linh Không bước ra, nhạc vũ im bặt)

LINH KHÔNG : Thay mặt toàn dân xứ CỘI, đại diện vua cha Phìa Sman và để tăng phần long trọng cho buổi lễ hôm nay, tôi xin giới thiệu đây là tiểu thư Mintra, là quí khách của tiểu vương vừa là một tân trang quốc sắc của Ngưỡng Quang Thành đến đây mang theo điềm vui sống cho quê hương trắng muốt, trăng đẹp, gió lành…

(có nhiều tiếng hoan hô và nhiều tráng pháo tay ở hậu trường)

• Hoan hô vua cha Phìa Sman
• Hoan hô vị Tiểu Vương anh hùng của xứ CỘI
• Hoan hô tiểu thư Ngưỡng Quang Thành

PHÌA SMAN (bước ra) : Đứng trước đại lễ của quê hương, ta vô cùng cảm động trước sự hiện diện của Hội Đồng Bô Lão, trước mặt đông đủ của toàn dân …

XUÂN TÌNH ( lớp I )

- Để mừng ngày trọng thể ta thành tâm khấn nguyện với lòng

- cho mùa săn tân Tiểu Chủ cùng đoàn tùy tùng

- vui mừng trọn vẹn thành quả cao đẹp phi thường

- người người tôn thờ kính phục không hổ giòng nhơ danh

- con trai Vua Cha xứ Cội vạn đời tiếng tăm vang dậy núi rừng

LINH KHÔNG : - Yengsdam sẵn mang một dòng máu kiêu hùng,

- anh còn lo gì không chiến thắng vẻ vang

P.SMAN - Tiện đây tôi xin tán thành hôn lễ và trọn đời chung sống không thay dạ đổi lòng

- Theo phép nước hồn dân sơn nữ VÒNG KHEN cùng tân tiểu chủ anh hùng.

- kết chặt tình chồng nghĩa vợ, bền chặt hạnh phúc lâu dài.

LINH KHÔNG : - Em có ý kiến về nhơn duyên đôi trẻ chớ quá vội vàng, hãy tạm gát lại sau mùa săn.

- trở lại ngày vui trọng đại xin thay mặt toàn dân xứ CỘI

- và thay mặt vua cha sẽ tổ chức một đại lễ tưng bừng

- là toàn dân tiếp tục diễn hành cuộc săn thú rào chông

- y lịnh ta toàn dân túc trực đâu đó sẵn sàng, sau khi siết chặt vòng rào rồi dựng thành một thể lâu.

(tiếng trống lại dồn dập – vũ điệu sơn cước)

YENGSDAM : Mintra em! Những điệu trống dồn dập như vậy là báo hiệu thú bị siết chặt vòng vây, chỉ còn chờ chết.

MINTRA : Thật là con người kinh nghiệm và tài trí vô cùng mới nghĩ ra một trò chơi đầy hứng thú như vậy!

YENGSDAM : Ồ! Thế gian còn có ai qua nổi một Linh Không của xứ CỘI. Người đảm đang mọi trách nhiệm khi cha tôi vắng mặt.

MINTRA : Nghĩa là cuộc điều khiển săn thú này là do sáng kiến của Linh Không chớ không phải của Phìa Sman à?

YENGSDAM : Vâng! Vì lý do sức khỏe nên cha tôi không thể chung vui cùng chúng ta trong cuộc săn thú rào chông này!

MINTRA : Thật trong đời chưa có một giây phút nào em được mọi người trọng đải như ở núi rừng xứ CỘI trăm mến nghìn yêu này!

YENGSDAM : - Quê hương này sẽ tăng tình thương gấp bội

- Vạn điều đàn trăm mến nghìn yêu

Chuyển rung nghe tha thiết trăm chiều

Khắp núi rừng say lời ru ân ái

Mơ thấy đời hoa rụng tủi thân nhiều

MINTRA : - Đời hoa phận mỏng kênh kêu

Bàn tay bé nhỏ nuông chiều sắc hương

Cánh tay rắn chắc phi thường

Tình thương rộng mở mười phương núi rừng

Về theo phép nước hồn dân

Nghe lời sơn nữ còn chan chứa nhiều…

YENGSDAM : I. Mintra! Mintra ơi!

Người của bộ lạc dã man tôi sẽ trở về với người yêu rừng rú và xây nguồn cảm chân thành bên cây cỏ muôn đời… Về theo phép nước hồn dân để yêu Vòng Khen trong khi tình thương tôi gởi trọn cho người - Người khuyên tôi hãy an phận mình là dân tộc núi rừng, bên tai tôi là âm thanh man rợ quanh năm sống với thú cầm làm sao hiểu được tiếng lòng cao cả thiêng liêng thốt lên tận đáy tâm hồn yêu đương say đắm.

MINTRA : Hờn dâng mắt lệ rưng rưng

Lời đau đay nghiến còn vương đáy lòng

YENGSDAM : Đời tôi người của núi rừng

Làm sao chiếm được tình thương gái thành

MINTRA : II – Yengsdam ơi! Giữa lúc anh nguyền rủa hồn em cho thỏa lòng buồn hận thì tâm cang em đau khổ hơn anh gấp vạn lần, anh bắt em làm con người hèn hạ chiếm đoạt tình yêu của một sơn nữ chơn thành - không thể được, anh cũng như em không ai có quyền làm sứt mẻ lòng yêu đương mãnh liệt của riêng mình – Nhưng còn lời dị nghị dèm pha của thiên hạ, sẽ không buông tha cho em là một cô gái thị thành có học như em lại đi lợi dụng sự hiểu biết khôn ngoan, dùng lời ngon tiếng ngọt để tranh cướp tình yêu với người rừng núi thuần lương.

Với dại khờ em không đủ lời bào chửa

Em quay về đời con gái thầm yêu

Tình tuyệt vọng tình cao đẹp hơn nhiều

Thà khổ hận mà hương lòng trọn vẹn

YENGSDAM : III –

Cô ơi! Hoàn cảnh cuộc đời tạo ra không do lời dị nghị dèm pha hay một thế tình ngoại cuộc nào làm đảo lộn, mà chính lòng mình cố tạo ra và mượn hoàn cảnh làm bình phong cho lòng hèn hạ riêng tư. Sự hổ thẹn sẽ nguôi ngoai theo dòng năm tháng để dễ bề gầy dựng một tương lai đầy hứa hẹn, luôn luôn là giấc mộng gối đầu của những cô gái dậy thì nhứt là nhà giàu có học như cô thì gối mộng tương lai phải là người chồng sang cả, đường cô đi không phải là rừng xanh núi thẳm mà là hoa gấm muôn màu.

MINTRA (nức nở) : Anh … anh ơi! Không thể được.

YENGSDAM : Phải rồi … Không thể được … Tôi hiểu rồi cô ơi !
Trời sanh tôi tấm thân đen

Trời sanh tôi tấm thân hèn

Trời sanh tôi bởi người rừng rú

Mộng với em rồi đau đớn thêm.

MINTRA : IV. - Yengsdam ơi! Anh hãy nguyền rủa em nữa đi, anh hãy sỉ vã em là con người phản bội, là kẻ tham vọng giàu sang – Nhưng Yengsdam ơi! Dòng lệ này sẽ nói lên tiếng lòng yêu anh tha thiết, dù em có thốt lên ngàn lời bào chữa van khuyên thì cũng chỉ khơi thêm mặc cảm tự ái tràn đầy ở lòng anh, đã bắt nguồn từ cô độc vây quanh về xâu xé tâm hồn.

YENGSDAM : Cô hiểu … mặc cảm tự ái của thằng người rừng rú này nữa à! Cám ơn cô đã đem đến cho nó biết sự hèn hạ hơn lòng cô tưởng nữa đấy!

MINTRA : V. – Anh ơi! Anh cứ lặng thầm để cho hồn yêu còn giữ mãi một hình ảnh cao đẹp muôn đời- còn hơn anh thốt lên vạn lời âu yếm chân thành – khi tình yêu không trọn vẹn hương nguyền, em van anh đừng để hồn em phải thẹn cùng cây cỏ rừng sâu

Đánh không đau, chửi không đau

Những lời ngọn cỏ mà đau đớn nhiều

YENGSDAM : VI. – Cô bảo cô đau khổ vì tôi van xin tình ái tầm thường của một kiếp người thấp hèn hơn cây cỏ, là chiếc lá dưới chân cô còn có:

Gió đưa lá chạy trông tìm

Thằng tôi là cây cỏ ước thèm lá khô

Ai mang lời nói ngây ngô

Mà hòng chinh phục tiểu thơ bao giờ

Tôi thừa hiểu : nếu yêu thế là tự mình đày đọa thân mình làm nô lệ yêu đương, nhưng không lúc nào là hình bóng người tôi mơ không hiện ra xâm chiếm cả tâm hồn.

VÒNG KHEN (ngâm hậu trường)

Sầu vương cho trọn cuộc đời

Tình dâng cho vẹn kiếp người xấu xa

Người theo hình ảnh kiêu sa

Ngỏ về lòng nặng thiết tha thêm nhiều

V.KHEN : (bước ra) Chào Tiểu Vương, tôi có mặt nơi này với tư cách là một của muôn dân xứ CỘI đang nóng lòng chờ Ngài chủ tọa buổi lễ săn thú rào chông này.

YENGSDAM : Tôi sẽ đến ngay.

V.KHEN : Dạ thưa Tiểu Vương đến ngay bây giờ, hay đến ngay vào nửa đêm vậy hở Tiểu Vương !

YENGSDAM : Với danh dự tôi.

V.KHEN : Với danh dự, danh dự của … một Tiểu Vương vong bản, danh dự của một kẻ vong tình hay danh dự của…

YENGSDAM : Người muốn nói …

VỌNG CỔ

V.KHEN : Phải, tôi muốn nói đến ngày mai đầy đen tối đam mê của một Tiểu Vương trong đắm lụy ân tình.

I. Quên cả phép nước hồn dân xứ CỘI an lành – quên cả thâm tình Vương Phụ, quên cả lời truyền tuyên bố lễ hôn, rồi sẽ quên cả cội nguồn đất tổ, quên cả tiếng nói chân thành của quê hương, mà đã một đời vua cha Người đã dày công tô điểm.

MINTRA : Nghĩa là cô muốn nói tôi đã mê hoặc Yengsdam. Không! Yengsdam vẫn là Yengsdam, vẫn là vị Tiểu Vương của xứ CỘI muôn đời – Cô đừng hiểu lầm tôi tội nghiệp!

V.KHEN : Tôi … hiểu … lầm bà.

II. Thưa bà, trên đời này ít mấy ai dám nhìn nhận một sự thật đê hèn – ai nhìn nhận mình là kẻ cướp đoạt bao giờ - Bà ơi! Họ cướp đoạt tất cả : cướp tình, cướp tiền, cướp ân, cướp ái.

(Cười dài)

Lòng độc ác của loài người là thế đó!

Nhân tình thế thái bạc như vôi

Người hỡi chăng người sao người bạc tình tôi.

(V.KHEN ôm đầu bỏ chạy – tiếng trống lại dồn dập)

MINTRA : Yengsdam ơi! Anh có nghe chăng?

YENGSDAM : Nghe tiếng trống dồn vả chờ đón chúng ta. Kìa! Em nhìn xem thể lâu đã dựng xong.

MINTRA : III. Không! Không phải chỉ có tiếng trống để mừng ngày đại lễ, mà ở đây một tiếng lòng chân thật đã kêu gọi hồn chúng ta mau thức tỉnh trong vòng nghiệt ngã yêu đương. Anh cũng như em, cả hai chúng ta giờ phải phân định rõ rệt đâu là lý tưởng và tình yêu.

Riêng em, em phải trở về với nguồn thương gia đình trọn vẹn của đời người con gái hồn nhiên, còn anh, anh phải trở lại rừng thiêng dịu vợi, còn hơn vạn người đang mong đợi anh về.

(LINH KHÔNG cười khanh khách bước ra – có tiếng chiêng dồn dập)

L.KHÔNG : Có nghe tiếng chiêng dồn dập gọi mời Tiểu Chủ của ngàn dân đang chờ Ngài và Tiểu thư mang đến cho họ nguồn vui độc nhất, hơn nữa có tiểu thư hiện diện càng làm tăng vẻ đẹp thần tượng của Tiểu Chủ. Tôi mong Ngài và Tiểu thư sẽ thay phiên nhau trổ tài đãi dân lành một bửa rượu thịt no say.

Tôi muốn hầu chuyện với tiểu chủ trong giây lát.

(MINTRA hơi bước vô trong)

L.KHÔNG : Tôi có vài điều muốn giúp Ngài, nhưng e…

YENGSDAM : Ồ! Không sao! Linh Không hôm nay hơi khách sáo quá! Chúng ta cứ tự nhiên, nói đi… nói đi Linh Không!

L.KHÔNG : Tôi dặn thế này thì Ngài đủ rõ : muốn tỏ ra là người có lòng và lịch duyệt, khi bước lên thể lâu, Ngài phải lên trước một bực thang để dìu cô Mintra và khi trao cung tên nhắm bắn thì Yengsdam cũng phải hướng dẫn cho Nàng bắn trúng đích… Nghĩa là

YENGSDAM : Nghĩa là phải làm thế nào Linh Không?

L.KHÔNG : Nghĩa là phải cầm tay nàng (cười nham hiểm)

YENGSDAM : Chỉ có thế thôi à!

L.KHÔNG : Còn nữa, nhưng cũng tạm đủ cho cuộc săn hôm nay. Mong tiểu chủ thận trọng trong việc tiếp đãi một tân trang quốc sắc

YENGSDAM : Ồ! Đó là bổn phận của chúng ta, ngài hết lòng thương tôi, nếu không có ngài chỉ dẫn thì tôi rất có thể vụng về.

(đèn tắt – một vòng rào người, một thể lâu – Yengsdam dìu Mintra lên thể lâu – vũ điệu man rợ chào mừng)

YENGSDAM : Mời tiểu thư cứ bắn

Sai phát này ta bắn lại phát sau

Thú nằm sẵn trong vòng rào

Chờ ta định đoạt quyền sinh sát

Kìa! Tại sao tay em run lên thế?

(Vòng Khen bước ra)

MINTRA : Có lẽ vì quá xúc động nên em không bắn được, vậy anh hãy bắn trước đi anh, lòng dân đang mong đợi.

YENGSDAM : Ành chìu Mintra, anh bắn đây, nhưng trước khi bắn anh muốn Mintra cười vui lên để lòng anh tràn đầy tin tưởng.

MIÊN HẬU HỒI CUNG

YENGSDAM : Và lòng anh sẽ vui sướng với bao niềm tin

Vòng vây ác thú kia quay nhào lăn

MINTRA : Tiếng rừng vang nổ xé tan góc rừng (Yengsdam bắn)

Hoan hô Tiểu Chủ giết xong thú rồi

Người người ca say

(hậu trường)

“Hoan hô Tiểu Chủ hổ rừng đã chết”

“Hoan hô Tiểu Thư Ngưỡng Quang Thành”

YENGSDAM : Bây giờ đến lượt Mintra trổ tài thiện xạ đi chớ!

MINTRA : Dưới ánh sáng lờ mờ của chị Nguyệt

Đôi chồn đang hoảng sợ vòng vây

Chạy lung tung rồi cùng nhau chui đầu vào bụi rậm

Như thỏ thẻ với nhau lời trăn trối sau cùng

(tiếng ngâm hậu trường)

Đời ta nhỏ bé người ơi!

Lời kêu không thấu từng trời cao xanh

Nằm nghe thần chết vây quanh

Cung tên người há chút tình hay sao!

YENGSDAM : Còn một cặp chồn… Còn một cặp chồn, xin tiểu thư hãy trổ tài. Họ đã cắm rào nữa vây chặt tứ phía, thú không thể nào xảy được. Xin tiểu thư trổ tài.

(hậu trường)

“Hoan hô tiểu thư”

YENGSDAM : Mintra! Em nghe chăng lời nói đón chào

Vang từ tứ hướng vọng vào thể lâu

L.KHÔNG : Bắn đi! Bắn đi chúa tể rừng sâu

Lòng dân xứ CỘI nôn nao mong chờ

(Mintra bắn)

L.KHÔNG : Hoan hô Tiểu Thư liệt nữ Ngưỡng Quang Thành

(hậu trường) “Hoan hô … Hoan hô”

(Mintra ngất xỉu vì xúc động mạnh)

YENGSDAM : Kìa! Tiểu thư sao thế! Tiểu thư! Tiểu thư! ...

(Vòng Khen nhìn lên thể lâu khổ sở)

L.KHÔNG : Kìa! Vòng Khen cô có thấy không họ đang…

NGỰA Ô BẮC

Đắm đuối say men hưởng tình duyên trăng

Có lẽ họ đang ước thề trăm năm

Rỉ bên tai bao lời ân ái

Kìa! Bàn tay Yengsdam mãi mân mê Mintra

Thả mộng hồn theo nhịp bước con tim

Tại sao người ta có thể hèn hạ

Trước một chuyện tình gái trai

Kẻ bị phụ duyên vẫn luôn hãnh diện

Cho mình là người chung thủy

Lại quên mình là con vật hi sinh nô lệ ái tình

V.KHEN : Linh Không! Ông cho tôi là nô lệ ái tình

Tôi không cho đó là nhục lòng

Vì tôi có yêu ai mà bị khước từ tình yêu của mình đâu!

L.KHÔNG : Vòng Khen! Tôi khuyên cô chớ theo đuổi một bóng hình

Kẻ đã phụ rẩy duyên mình

Rồi sẽ chuốc lấy mõi mòn đâu khổ về sau.

V.KHEN : (nức nở) Thương đau tôi sẵn sàng nhận lãnh, tôi van ông đừng nói nữa! (V.KHEN chạy lại úp mặt vào tảng đá)

(Yengsdam ẩm Mintra từ từ bước xuống thể lâu)

YENGSDAM : Tiểu thư khó chịu ngất xỉu bất thường, dường như bị xúc động mạnh. Cúi xin vua em thầy, lượng trên Hội Đồng Bô Lão và toàn dân xứ Cội được trộm lịnh Vua Cha mạn phép đưa tiểu thư về trên khoảng đường rừng núi nguy hiểm này.

L.KHÔNG : Hoan hô tiểu chủ làm vẻ vang núi rừng xứ Cội.

(Toàn dân) : Hoan hô… Hoan hô…

(V.KHEN chạy theo YENGSDAM)

L.KHÔNG : Vòng Khen! Vòng Khen ơi! Cô hãy dừng chơn cho tôi được nói lên một sự thật khổ đau mà từ lâu tôi chôn chặt theo dòng tháng năm… dài

VẠN HUÊ TRƯỜNG HẬN

Lòng mang nặng mối tình thầm mơ

Bao năm ôm ấp trong tim

Sầu thương tưởng nhớ bóng hình

Nỗi khổ đau xâm chiếm tâm hồn

Vòng Khen! Hình em ngự trị tim này

Giờ đây, mong em thấu rõ chân tình

Đoái thương đến kẻ yêu mình

V.KHEN : Ban bố chút tình thương

Tình thương, tình thương tôi đã chết đi rồi

Đừng yêu sơn nữ nghèo nàn

Ngài ơi! Tim tôi khóa kín muôn đời

Tóc tang dang dở duyên tình

Hoa trắng ướp mộ tim này

Chúc Ngài mãi mãi tràn vui (V.KHEN bỏ chạy)

L.KHÔNG : Vòng Khen! Vòng Khen!

(Đèn tắt)

DÉCOREIXE

(Yengsdam đặt Mintra nằm xuống, đi kiếm nước vổ cho Mintra)

YENGSDAM : Tôi,

Một con vật bị săn đuổi

Mang vết thương rên siết chạy khắp nẽo đường xa lạ

Như thân phận một con người

Trên đoạn đường trắc trở chông gai

Tôi, một bóng mờ dật dờ trong sương lạnh

Tan đi khi gió mạnh

Em đày tôi giữa trường tình ái

Đêm nay tôi khóc mãi tình tôi

Tấm thân này lê bước khắp chợ đời

Tìm lại chút dư hương còn thừa thải

Liễu đứng chịu tang

Hoa rũ dưới trăng ngàn

Mây trôi bàng bạc

Từng chiếc lá vàng rơi

Đêm nay tôi lạc lõng giữa cang trường

Hòa bản nhạc đời “Thương hoa hạnh phúc”

Tiếng suối reo róc rách cạnh đồi thong

Tôi chợt ngủ trong giọng đàn hoang vu kì ảo

Kìa! Vườn hoa đang rộng mở

Hoa mai trắng vươn mình trong nắng hạ

Phũ mình em chiếc áo thiên nga

Ôi! Lộng lẫy thiên thần lý tưởng

Sao em đẹp cho lòng anh thèm khát

(Mintra mở mắt ra)

Đáy mắt em

Là vì sao Bắc Đẩu lân tinh

Chói phương Bắc hay chập chờn nơi nghĩa địa

Thuyền mi cong vút ánh mắt nhắm nghiền

Đôi môi mộng chực chờ như mấp máy

Chao ôi! Cặp nhũ căng đầy sợ hãi

Tay run run đỉnh nhũ kéo thân gầy

Như tắt thở trong tay thần nữ

Bàn tay sẽ mân mê như khẻ gợi

Thả mộng hồn theo nhịp bước con tim

Mặc mưa rơi gió thổi thế nhân hờn

Mặc sóng gầm giông tố dậy cuồng phong

Ta tận hưởng phút giây đời đặt sẵn

Sao em đẹp cho lòng anh thèm khát

Bao thiên đường lẫn ở sóng mắt em

Say mơ anh tưởng nhớ bóng hình

Thần nữ của lòng anh sao chẳng dậy

MINTRA : (tỉnh dậy khép nép) Đây là đâu hở anh? Anh làm sao thế?

YENGSDAM : Ồ! Khép nép chi tiên nhân tuyệt mỹ

Một đêm thôi, đêm trăng sáng tuyệt vời

Ta hãy dìu nhau trong ánh mắt chơi vơi

Thả mộng hồn trôi theo bể đời lạc cảnh (Y. ôm M.)

MINTRA : Tại sao anh lại ôm em?

YENGSDAM : Yêu nhau em còn hỏi tại sao?

Còn ngờ vực lòng nhau nữa!

Yêu nhau xin em đừng lần lựa,

Hãy trao nhau những giây phút ngàn sau (Y. vồ lấy M.)

MINTRA : Không… không thể được… Yengsdam ơi! …

NAM XUÂN (lớp I)

Anh còn có Vua Cha, còn Bô Lão Hội Đồng, còn phép nước hồn dân

- còn có Vòng Khen, còn luật lệ quê hương

- còn có xứ Cội yên lành – còn có 1 vị anh hùng

- còn tất cả lòng thành, hơn vạn con người trọn niềm tin

YENGSDAM : Không! Không, chỉ cần có em anh say đắm ân tình

- mà biết rằng mình, là kẻ vô duyên

- nhưng anh vẫn yêu em thầm lặng dù là ão vọng xa xăm

- con chó đói thả mồi hi vọng được gì đâu một khối óc

rỗng tuênh

- một trái tim trong trắng đã dấy đẩm máu hờn

- sắp chạy cuồng quanh, lẫn tránh nơi góc đường

- con chó dại bị đời khinh khi, nó sợ hãi hơi người

- vòng oan nghiệt siết chặt khôn cùng, ngước nhìn trời suối lệ trào tuông.

MINTRA : Không… Không thể như vậy được… Vĩnh biệt Yengsdam

(Bỏ chạy)

YENGSDAM : Mintra! Mintra!...

(đèn tắt)



CẢNH NHÀ BÀ U NÚT (ở góc)

(bà U-NÚT bắt ghế xích đu ngồi trước nhà uống trà)

U-NÚT : Sao tới giờ này rồi mà Mintra vẫn chưa về cà? Có điều chi bất lành chăng? (có tiếng chân người) Chắc Mintra về…

MCHENG : (bước vô) Chào bà!

U-NÚT : À! Thầy Mường Cheng đến gặp tôi giờ này có chuyện gì chăng?

MCHENG : Thưa bà, tôi xin giới thiệu với bà. Đây là cô V.KHEN, không biết có chuyện chi quan hệ đang đêm khuya đến van xin tôi giúp cô ta được hội kiến với bà.

U-NÚT : Chẳng hay có chuyện chi đêm khuya cô đây muốn gặp tôi?

(Có tiếng Yengsdam gọi Mintra ở hậu trường văng vẳng)

Mintra! Mintra! Mintra!...

V.KHEN : Kính thưa bà…

NGỰA Ô NAM

Tôi đến đây… cúi xin bà mở lượng thương tưởng đến tâm hèn nguyên từ ngày có mặt Mintra, lòng tôi xáo trộn bởi một sức mạnh vô hình.

- làm cho Yengsdam không còn giữ nỗi lòng yêu thương trọn vẹn

- với bộ lạc thâm tình, Vua Cha và người đã yêu mình

- chạy theo bóng sắc yêu kiều của người Kinh, để lòng tôi chết lạnh kho khan.

- yêu theo lịnh bề trên không thốt được câu ân tình, nhìn nhau bằng ánh mặt lạnh lùng

- niềm hân hoan về tay cô gái danh vọng, nỡ tình phá hoại yêu đương.

U-NÚT : Cháu tôi đã đoạt tình yêu của cô?

V.KHEN : Đúng vậy bà! Thưa bà, cháu bà đẹp hơn tôi nhiều. Sắc đẹp ấy sẽ quyến rũ mất Yengsdam.

U-NÚT : Cô đừng sợ mất Yengsdam vì Yengsdam chỉ có giá trị với đồng loại của cô thôi!

V.KHEN : Bà muốn nói đến giá trị của loại người rừng rú, nơi đây, giá trị của chúng tôi không bằng sự đua đòi, vọng ngoại, có thể trí óc chúng tôi còn thấp kém, chúng tôi lớn lên nhờ có cây lành, trái ngọt, suối mát, đồi cao, người người sống bên nhau ngoài phép nước hồn dân còn có chơn tình… còn có Vua Cha…

MCHENG : Còn có tiểu vương xứ CỘI

V.KHEN : Vì vậy chúng tôi đâu dám sánh mình với người Kinh, nên phải đêm khuya đến đây nhờ bà…

U-NÚT : Té ra là chuyện Yengsdam đấy!

MINTRA : (bước vào) Thưa cô con mới về - cúi xin cô thứ lỗi cho con. Con sẽ không bao giờ tái phạm. Ủa! Sao có thầy Mường Cheng ở đây giữa đêm, chắc lo lắng điều con về trễ… Còn cô đây trông quen quá, tôi hơi vô ý cô đừng buồn…

V.KHEN : Bà bảo tôi đừng buồn đừng khổ được hay sao?

Cám ơn bà đã hiểu được tôi buồn

Sao bà không trả lại tình thương

Lời giả dối chính cửa miệng bà mới thốt

Sao bà không thấy thẹn thùng cùng hoa rừng, cỏ lạ, chim muông

MINTRA : À! Té ra cô đây… là…

V.KHEN : Là… Vòng Khen

MINTRA : Là người yêu lý tưởng của tiểu chủ Yengsdam sau mùa săn voi rừng sắp tới

U-NÚT : Con biết rõ thế à! Sao con còn có thể… Con còn có thể đáp lại lòng yêu Yengsdam mà không biết hổ thẹn. Hừ! Thật không ngờ dòng họ nhà ta lại có một tiểu thư đài các như con lại đi bôi nhơ dòng máu…

XÀNG XÊ

Làm hoen ố nhục danh mà tổ tiên ta đã gìn giữ bao đời…

- nơi đất khách quê người, hay tin này cha con vô cùng đau xót

- chốn suối vàng mẹ con khổ sở vô song khi thấy con mình sai lạc

- theo đuổi một sự thật lỗi lầm bằng mình vào hố thẩm gành sâu

- từ ngày dượng con mất…

- cũng có nhiều người gấm ghé muốn cùng cô chấp nối tơ duyên

- mọi lời lẽ ngọt ngào đều bị cô từ nan

- con coi sự nghiệp rỡ ràng như vầy mà cô còn không hề nghĩ đến chồng con

- phương chi, con là con nhà trâm anh đài các giàu sang danh vọng

- lại mang cả tương lai một đời mình, phí bỏ thời gian quí báu xuân xanh

- đổi tuổi son vàng chọn ao tù nước động bùn nhơ

- bên con còn có Vòng Khen người sơn nữ đáng thương của núi rừng xứ CỘI

- đang cầu cạnh sự hy sinh cao đẹp của mảnh lòng

- hãy trả lại núi rừng một mối tình thân tộc thiết tha

- người sống trong lòng đất thiên nhiên phải thương yêu dân tình bộ lạc

- uống nước nguồn phải nhớ người sơn cước gần ta.

MINTRA : Phải nhớ người sơn cước gần ta

- nàng còn khổ hơn ta nhiều yêu mà không nói

- gặp người yêu mà không hề nghe lời ân ái

- hay cử chỉ nuông chiều bộc phát tự đáy tâm tư

V.KHEN : Người của rừng rú…

- chúng tôi không quen dùng lời hoa nguyệt bướm ong

- để khuyến dụ người yêu kẻ khác về làm nhân tình

- còn vênh mặt tự phụ mình là người chiếm được lòng yêu

U-NÚT : Nè cô - ở đây cô không có quyền thóa mạ con tôi

- tình cảm đầu tiên nhen nhúm lửa lòng phát động bởi con tim

MINTRA : Tình yêu không ai có quyền cấm đoán hay trành giành độc chiếm

- con xin hứa trước mặt cô và quê hương là sẽ xa hẳn Yengsdam

U-NÚT : Cô sẽ lo liệu thu xếp cho con việc học hành

- ngày mai con theo cô trở về Ngưỡng Quang Thành

- tiếp tục chương trình say này không thẹn trên đường lập thân

- xa con cô nhớ lắm

- nhưng biết làm thế nào khi hoàn cảnh bắt buộc phải xa nhau

MINTRA : Chuyện học hành bỏ dở con nguyền tiếp tục an vui

- xa cô con cảm thấy xót xa, thương cha con trở lại quê nhà

U-NÚT : Thôi các người kia…

- còn muốn điều gì cho hả dạ hờn ghen

- nếu không thì hãy về đi, từ giả chi cho thêm phiền hà

- hãy về để tôi yên lòng thu xếp việc nhà êm xuôi

(nói) Thôi con vào nghỉ với Măn đi con, khuya rồi, mai ra phi trường sớm, vào nghỉ với Măn đi con.

(2 người đi vô)

MCHENG : Cô có thấy không. Tôi đã bảo trước rồi mà, không khéo lại xảy ra chuyện lôi thôi. Tôi bắt đền cô đó! Phải làm sao giữ người tôi yêu mãi mãi bên tôi. Ngày mai nàng đã đi rồi, cô và Yengsdam sẽ được trọn đời yêu nhau. Riêng tôi phải ôm sầu tàn canh (suy nghĩ). Đây là phương tiện duyên tình đổi trao – Được rồi – Được rồi – Thật là toàn mỹ. Cô giúp tôi một tay…

V.KHEN : Tôi phải làm gì đây?

MCHENG : Còn phải làm thế nào nữa! Làm để được Yengsdam. Cô kề tai tôi dặn kỷ (một chuỗi cười dài đắc thắng)

V.KHEN : Tạm biệt Mường Cheng, tôi đi đây (lui)

MCHENG : (huýt sáo) (4 tến cướp xuất hiện)

Tôi biết tin bà U Nút và Mintra ra sân bay vào sáng mai…

XUÂN TÌNH (lớp chót)

- vậy các anh chuẩn bị đâu đó sẵn sàng

- tôi ở đây xem xét tình hình, vì tôi e sợ có Yengsdam theo hộ vệ

P.ĐẢNG : Dù có mười Yengsdam chúng tôi cũng không sợ

- tôi biết hắn tài ba nhưng chiến thuật phục kích chắc chắn chúng ta sẽ thành công.

MCHENG : Phó thủ lãnh thật tài ba thao lượt, cố gắng để đoạt thành chí nguyện

- rồi sẽ được nhiều kim cương và tận hưởng vui sống cuộc đời nhung gấm giàu sang.

- riêng tôi xin hứa trước rằng : sẽ dành cho các người tất cả bạc vàng kim cương

- tôi chỉ cần giữ lấy Mintra nàng để thỏa tình xây mộng ái ân

(có tiếng động trong nhà và tiếng ngựa hí vang)

MCHENG : Suỵt! (ra hiệu cho đồng bọn lui rút vào trong)

(Mintra và U Nút bước ra)

U-NÚT : Mintra ơi! Xa con thật lòng cô buồn lắm

Đẳng đẳng tháng ngày thương nhớ con

MINTRA : Gặp nhau ngày tháng chưa tròn

Ruột thắt nhìn nhau xa cách luôn…

NAM AI (lớp I)

- cuộc đời đau khổ thì mãi vô biên…

- dồn dập triền mien xâu xé tâm hồn

- trước phút lìa cô, lòng con tan nát tơi bời

- còn là đứa trẻ lạc lõng bơ vơ, sống đơn lạnh tha phương

- trong kiếp sống đoạn trường, mất hẳn cả tình thương

- một cánh chim non bạt gió tung trời, đành hứng nhận phũ phàng gió sương.

- thương cô năm tháng lạnh lùng, đời mãi dày xéo lòng thơ

U-NÚT : Con ơi! Biết nói gì hơn trước phút tạm biệt, con an tâm tiếp tục việc học hành

- khi con đổ đạt danh thành, thì nó sẽ là hạnh phúc của đời con

- thôi con đừng buồn nữa, mỗi tháng cô sẽ gửi bưu phiếu cho con

MINTRA : Chuyến bay sẽ khởi hành vào khoảng 10 giờ phải không cô?

MCHENG : (xuất hiện mang mặt nạ) không phải 10 giờ mà vào sáng tinh mơ xui chi ta gặp gở tình cờ, lời không hẹn mà trùng ngộ nơi này âu cũng lạ (bọn cướp trói người nhà dẫn ra)

MCHENG : Trói gô lại cho ta, dẫn hai người này về sơn trại

U-NÚT : Bớ người ta… ăn cướp… bớ người ta… ăn cướp… Bớ…

MCHENG : La cầu cứu làm gì cho vô ích, quanh đây chỉ có núi rừng trùng điệp, cỏ cây và cầm thú sẽ đáp lại lời cầu cứu của các người, đừng gào nữa phí sức…

YENGSDAM : (xuất hiện) Câm đi quân cướp dã man, đối với chúng bây chỉ trả lời bằng máu…

(Yengsdam đánh với MCHENG, xuất kì bất ý Yengsdam bị bắt)

P.ĐẢNG : Thưa thủ lãnh, mọi việc đã xong xuôi, trên lời hứa danh dự mong thủ lãnh nhớ cho.

MCHENG : Việc đâu còn có đó! Bây giờ còn một việc phải làm là… hãy đánh đập Yengsdam cho ta.

ĐẢNG VIÊN : Y lịnh (đánh đập Yengsdam tàn nhẫn)

P.ĐẢNG : Thưa thủ lãnh, việc đánh đạp Yengsdam mà tới tai lãnh chúa PHÌA SMAN thì làm sao sống nổi nơi đây. Uy thế PHÌA SMAN rất mạnh. Tôi e chạy trời cũng không khỏi nắng.

MCHENG : Đồ ngu, e dè sợ sệt gì. Ta sẽ đem người yêu ta đến một phương trời lộng gió để hưởng hạnh phúc trọn đời. Ai lại chịu vùi thây nơi rừng sâu nước độc này.

P.ĐẢNG : À! Ra thế! Nhưng đến một phương trời xa như vậy, thủ lãnh chỉ có mang theo người đẹp, còn bao nhiêu vàng bạc kim cương đều để lại cho chúng tôi, những thằng người bằng lòng chết nơi rừng sâu nước độc này mà chia nhau tận hưởng chớ!

MCHENG : Không… Không được… Ta và người yêu ta một nửa, chúng bây chỉ được quyền lấy một nửa thôi! Thế là đủ lắm rồi. Đưa vàng bạc kim cương đây.

(M.C giựt túi trút xuống đất phân nửa)

P.ĐẢNG : Thưa thủ lãnh, vậy cũng được, nhưng còn Yengsdam

(hất hàm 1 đ/v)

MCHENG : Còn Yengsdam… Một lợi khí sắc bén lúc này… Cận vệ!

Đ.VIÊN : Dạ…

MCHENG : Đánh hắn lẫn nữa cho ta.

Đ.VIÊN : Y lịnh (lại đánh Yengsdam máu tuông)

MINTRA : Đồ khốn nạn. Dã man vô lương tâm.

MCHENG : Nhẹ lời hỡi người đẹp, không thì toi mạng bây giờ, đừng lợi dụng hương sắc và lòng tốt của kẻ yêu mình.

MINTRA : Ông định hâm dọa tôi à! Bạc vàng kim cương đã vét sạch rồi ông còn muốn gì nữa!

MCHENG : Tôi còn muốn…

MINTRA : Muốn gì?

MCHENG : Muốn có một điều kiện… (cười dâm loạn)

MINTRA : Tình yêu ư?...

MCHENG : (cười nham nhở) Đúng, đúng vậy, thật tiểu thư thông minh gớm đấy!

YENGSDAM : Câm đi, đồ hèn. Quân cắn trộm…

MCHENG : Thằng ranh con hỗn láo, ta khoét mắt ngươi.

(MCHENG rút dao bước tới)

VỌNG CỔ

MINTRA : 4/ Không ông ơi! Ông đừng khoét mắt Yengsdam! Tôi sẽ bằng lòng mọi điều kiện để chuộc lỗi cho người. Các ông ơi! Tôi không muốn thấy Yengsdam là một kẻ mù lòa. Ánh sáng đối với Yengsdam là cả một kho tàng xứ Cội.

Vậy các người hãy vì tôi và vì muôn dân đang chờ đợi, trông cậy với niềm tin ở tương lai xứ Cội một chàng trai oai hùng.

MCHENG : (Cười chiến thắng) Mintra ơi! Từ đây nàng là hoàng hậu của lòng ta.

YENGSDAM : Không! Không thể được Mintra! … Quân khốn kiếp nghe ta nói đây : chúng bây có quyền hành hạ ta, có quyền giết ta trong lúc này, nhưng ta tin tưởng chúng bây không bao giờ cướp hay giết được cái quyền ta kinh chúng bây.

MINTRA : 5/ Yengsdam ơi! Đừng xá chi một cành hoa hèn mà phải tàn hại một đời trai trẻ oai hùng. Hãy để em hy sinh còn hơn thấy cảnh đau lòng. Yengsdam ơi! Anh hãy quên đi mộng ban đầu và xóa tên Mintra ở tư tưởng. Hãy vươn lên một nghĩa khí oai hùng ráng chôn sâu vào dỉ vãng hình ảnh người con gái Ngưỡng Quang Thành.

(nói) Hãy kể như chúng ta không gặp gỡ.

YENGSDAM : 6/ Đời anh gian khổ sá gì

Em ơi! Mộng cũ phân ly đủ rồi

MINTRA : Đau lòng nhau lắm chia phôi

Hờn ghen tức tửi máu rơi đường thù

Dẫm đời ai nát hồn tôi

Tình đầu ghi đậm hận đời đời sau

Yêu nhau nên đổi xa nhau

Phụ lòng nhau bước lên cầu duyên ai

Yengsdam hãy quên Mintra đi là hơn…

YENGSDAM : Bà nói phải! Tôi không có quyền nghĩ đến người con gái sớm thay lòng đổi dạ như bà.

Bà ơi! Người ta không bao giờ cần sự hi sinh trong ô nhục của tình nhân để cứu mạng sống của họ một cách đê hèn.

(nói) Một thiếu nữ lịch duyệt như bà có thể khuất phục trước một mãnh lực bất chánh được à!... Phải bà bó tay cũng đúng lúc đấy! (cười)

MINTRA : Em van anh, em khổ tâm lắm!...

YENGSDAM : Bà phải nói là bà rất sung sướng… Được hãnh diện yêu và kẻ khổ nhục là tôi.

M.CHENG : Nếu biết mình là kẻ khổ nhục thì hãy gục đầu nép mặt im hơi… Giờ hạnh phúc của chúng ta sẽ bắt đầu khởi điểm… (tiếng la hò xa xa) Cận vệ đâu? … Đưa ta ra sân bay, mau lên… Ta cần đi ngay bây giờ. Đi Mintra!

P.ĐẢNG : Thời gian cấp bách quá, không kịp rồi. PHÌA SMAN đã đến mạnh ai nấy đi thì may ra.

MCHENG : Đi, đi nhanh lên Mintra…

P.SMAN : (xuất hiện) Cứ mang theo người đẹp mà tận hưởng…

Thật xót xa cho xứ CỘI có một tiểu chủ như mi,

Y lịnh ta điệu hết chúng nó ra đây. Bà kia là ai? …

THẦN VỆ : Thưa Vua Cha, bà này là cô của Mintra bị bọn cướp bắt cùng một lúc với Tiểu Chủ.

MCHENG : (lột mặt nạ hóa trang) Dạ, dạ thưa Vua Cha còn tôi đây là người nhà và là thơ kí của bà U Nút và cô đây.

P.SMAN : (phóng một cái búa ghim ngay vào ngực M.C.) Là thơ kí hay là tử thi. Ai hỏi mi, khốn kiếp.

Xứ CỘI chúng tôi từ xưa đến nay lần đầu tiên dành cho một người Kinh như cô là thượng khách. Ý hẳn cô phải biết tự trọng cái danh dự của mình mà không đi lợi dụng lòng tốt của một mà con tôi đã ngu xuẩn không biết thế nào là lẽ khinh trọng của kiếp người. Thật ta không ngờ…

Để đền bù ơn hối hận kịp thời và chờ sám hối, ta tha chết cho mi và tưởng thưởng công an táng nó.

Đ.VIÊN : Thưa Vua Cha, con đi báo tin cho Ngài rõ đó! Con chạy mệt muốn đứt hơi hà!

(PHÌA SMAN ra lệnh cho tất cả rút lui)

P.SMAN : Tha cho mi và tưởng thưởng công mi chia xác M.Cheng. Ta đi rồi hãy mở trói cho đồng bọn. (P.Sman lui)

Đ.BỌN CƯỚP : Hoan hô Vua Cha Phìa Sman…

(Đèn tắt – màn kéo)



MÀN HAI



(CẢNH III BUỔI HỌP XỨ CỘI)

Hậu Trường : Hoan hô Phìa Sman – Hoan hô Tiểu Chủ - Hoan hô

P.SMAN : Yengsdam con, hùm cũng không nở ăn thịt con. Thế mà hôm nay cha không ngờ chính cha lại là người… Là người phải theo phép nước hồn dân, ta không thể vì một chút tình cảm riêng mà quên phép thiêng muôn thuở.

YENGSDAM : Thưa cha, con cũng như mọi người phải thông hiểu luật này khi trưởng thành từ rừng núi phương xa, phải đương đầu với muôn ngàn thú dữ. Nơi rừng sâu núi thẳm con có thể tự hào chưa có một lần nào thất bại, vì bên tai con lúc nào cũng văng vẳng lời kêu gọi…

ĐÃO NGŨ CUNG

- thiêng liêng… mày phải nhớ đến quê hương nhứt là dòng họ kiêu hùng.

- bao đời qua, ông cha mày phải trải thân

- bồi đắp máu xương công trình gầy dựng nên cơ đồ

- là bài học thuộc lòng cha hằng dạy dỗ hết tâm

- con ghi xuong tạc dạ trải mật phơi gan không hổ mặt anh hùng

- nay con để buồn lòng làm hoen ố danh cha

- con xin đền tội trước xứ Cội muôn đời

- với Bô Lão Hội Đồng con tự xóa bỏ luật lệ quê hương

P.SMAN : - Con cũng thừa biết lương duyên do sự định đoạt của vua thầy

- và Bô Lão Hội Đồng, để bảo toàn nguồn vui sống

- cùng sự sinh tồn không sợ lạc dòng tiếng nói quê hương

- tô bồi mảnh đất chôn nhau, mồ hôi nước mắt sầu đau

- thắm sâu vào lòng đất muôn từng, chống chỏi oai hùng với giặc cướp xâm lăng.

- từ ngày con trở về,vì cha quá tin tưởng vào con

- một phút tương lai gãy đổ đến muôn đời

- là người giữ luật, trên người, cha phải đứt bỏ tình riêng

PHỤNG HOÀNG

YENGSDAM : Thưa cha, cha ơi! Đáng lý con phải bày tỏ van nài trước mặt cha và Hội Đồng Bô Lão!

- hồn người yêu đương xuất phát từ tiếng nói tâm linh…

- mà nguồn chân thành giao cảm

- không biết từ đâu cuộn đến, như đã sắp đặt bởi một quyền lực tối thiêng

- là tim óc phàm nhân

- con không đủ tài biện minh để giải thích với mọi người

- yêu đương là mạch của tự nhiên bộc phát

- không ai có quyền ngăn giữ hay đóng khung hạnh phúc tình duyên.

P.SMAN : Tình cha thương con…

- cố kết chặt tình luyến ái giữa con và Vòng Khen nên nghĩa can thường.

- nhưng sao con lại phụ duyên nàng

- quên đi hồn thâm tình bộ lạc

- quên đi mình là một Tiểu Vương

- hằng vạn niềm tin của dân tộc

- đã giết chết đời liệt oanh trong đắm lụy tình thương

- đổi oai danh chọn nhục tình nhơ nhuốc ngàn năm

YENGSDAM : - Trên tình nghĩa trăm năm…

- thực tâm con không chê Vòng Khen

- con muốn trọng lời cha tuyên bố lễ hôn

- là vì lý do sức khỏe bịnh tình của cha

- vì thế cho nên…

- không cho phép con thốt nên lời trái ý phụ hoàng

- hiện trạng này xảy ra quá đột ngột

- như một năng lực vô hình quấn chặt lấy đời con

VỌNG CỔ

P.SMAN : 3/ Yengsdam ơi! Con đã đi sâu vào lòng nghiệt ngã yêu thương mà phép nước hồn dân còn nhắn gửi bên tai con là lời cầu mong của cha, nương theo hơi thở của đứa con ngày đoàn tụ rực rỡ tông … đường. Khi con về đây cha ngở rằng với ngôi vị Tiểu Vương của xứ Cội trong lành – con không bao giờ để tương lai bị mai một. Sẽ cố đem hết tài trí thay cha khi cầm quyền thiên hạ khỏi phải thẹn mình là người kém trí, vô mưu, thiếu đức, thua tài.

(L.KHÔNG ra – Hội Đồng Bô Lão đến, vô bàn họp)

Thôi con, Hội Đồng Bô Lão đến… Cha e tiếng đời dị nghị.

L.KHÔNG : Ngài nói phải đó! Đừng để tiếng đời dị nghị vì một chuyện tình cảm riêng tư.

YENGSDAM : 4/ Cha ơi! Không bao giờ con hèn hạ cố van nài tha mạng sống hay rắp tâm kéo dài thời gian cạnh chiếc lưỡi hái tử thần, hình bóng lão già xương xẩu rồi sớm muộn gì cũng đến viếng đời người theo số mệnh – nhưng con không muốn cái chết của đời con là cỏ cây theo cầm thú, chỉ biết đổi thay nghiêng ngã theo chiều giới hạn của khí trời hay sự lợi dụng của loài người mà lúc nào nắng hạn, súng vang, bẩy động thì chắc chắn cây tàn, cỏ chết, thú cầm kêu đau hối hận vì đã tham mồi.

P.SMAN : Vua em hãy vào bàn đi, ta đến ngay.

L.KHÔNG : Còn Yengsdam cứ an tâm…

P.SMAN : Thôi chúng ta hãy đi vào, kẻo Hội Đồng Bô Lão chờ lâu

(3 người vô bàn – Vòng Khen ở hậu trường)

V.KHEN : Yengsdam ơi! Chờ em với… Em giết đời anh… Yengsdam ơi!

Anh hãy tha lỗi cho em… Yengsdam.

V.KHEN : (Cười rũ rượi)

Ai cướp tình ai?...

Ai đoạt tiền ai?...

Ai cướp công ai?...

Sao đi đường dài?...

Tương lai… ôi! … gió bay (cười điên)

L.KHÔNG : Có tin mừng chúa PHÌA SMAN muôn năm (H.T muôn năm)

Hoan hô xứ Cội muôn năm (H.T muôn năm)

Đ.D.BÔ LÃO I : Mừng tân Tiêu Chủ thoát nạn (H.T hoan hô)

Mừng Chúa tể P.Sman thành công (H.T hoan hô)

Dân tộc xứ Cội trong lành (H.T hoan hô)

P.SMAN : Kính tường Hội Đồng Bô Lão rõ: tại sao tôi cho LINH KHÔNG triệu tập cuộc họp bất thường hôm nay, vì lẽ quân báo việc quá cấp tốc không thể chần chờ phiền các người đợi lâu. Và việc hành động không hỏi qua ý kiến của các người, để đền bù lại lỗi lầm ấy có Yengsdam, vừa là con Vua Cha xứ Cội có nghĩa là trắng muốt của quê hương trong lành, ngang nhiên biến cải cổ luật lễ hôn của xứ Cội, chạy theo bóng sắc người Kinh để đến nỗi mang họa vào mình.

L.KHÔNG : Để tránh sự nghi ngờ thiên vị có thể hiểu lầm không tốt cho vua cha với Yengsdam là phụ tử chi tình, tôi xin thay lời vua cha và mạn phép Hội Đồng Bô Lão thi hành đúng luật để giữ trọn vẹn thanh danh vua cha trước tiên và uy tín Hội Đồng Bô Lão sau đó để khỏi bị lung lạc.

Đ.D.M.SƠN : Tôi xin phép vua cha, vua em thầy, tôi đại diện cho toàn dân xứ Cội xin lập lại những điều luật cố định của xứ Cội. Từ trước tất cả những người phạm luật đều bị xử tử hình hoặc hỏa thiêu, đó là phần đông an hem phản quê hương, lập bè phái giặc cướp có phương hại nặng nề đến xứ sở. Ở đây, ngoài vua cha P.Sman chỉ có Yengsdam là người thứ hai đứng vào hàng quản tượng đoàn săn. Vì thế giết Yengsdam có thể lòng dân không nguôi, phần vì vua cha chưa qua hẳn căn bịnh, có thể buồn đau mà lâm trọng hệ chăng?...

L.KHÔNG : Vậy còn hình phạt nhẹ nhứt là…

(toàn dân) : Giam ngục tối.

P.SMAN : Truyền Yengsdam lịnh.

(2 thần vệ dắt Yengsdam đi)

XÀNG XÊ

P.SMAN : - Còn MƯỜNG CHENG, kể từ ngày bị đuổi ra khỏi quê hương vì lỗi lầm thông thường tái phạm, ta cũng ngỡ nó sẽ hối hận mà cố gắng nên người…

- cho rỡ ràng mặt mẹ cha không hổ danh mình là người của Hội Đồng Bô Lão (M.SƠN đứng lên)

- nay lại cố tình nhục mạ quê hương xứ Cội

- Mường Sơn, ta biết lão lúc nào cũng xứng đáng là người đại diện của toàn dân.

M.SƠN : Thưa vua cha, lão biết…

- lỗi lầm con lão gây ra đáng lóc thịt banh da

- còn hơn thế nữa gia tộc lão sẽ bị hỏa thiêu

- gia tộc ta (cười vang) Mường Cheng con

- trước mặt mọi người ba không ngờ ba là người có tội

- rất may là dòng họ chỉ còn ta và Vòng Khen

P.SMAN : Nhân danh người cầm đầu xứ Cội, ta truyền lịnh hỏa thiêu gia tộc Mường Sơn.

HỘ VỆ : (vào tâu) Thưa Vua Cha, Vòng Khen đang bị thần linh hành phạt

M.SƠN : Vòng Khen – không, không, Vòng Khen vô tội hoàn toàn

P.SMAN : Tại sao vô tội! Vì sao?…

M.SƠN : Vì nó chỉ là con nuôi của tôi thôi

- hai mươi năm trước trong khi theo đoàn săn bị thất lạc

- lão nghe tiếng rên rĩ của một thiếu phụ và tiếng the thé của trẻ thơ

- thì ra thiếu phụ ấy là…

P.SMAN : Là ai? Kìa! Ngọn lửa đã lên cao tràn lan hơi ấm

M.SƠN : Là … của Vua Cha khi trút hơi cùng người có trăn trối

- đáng lý tôi phải nuôi dưỡng nó và ém nhẹm chuyện này để khỏi tủi lòng nó về sau

- chỉ có thần linh và trời đất chứng giám cho lòng tôi

- đừng… đừng nói cho nó biết và tất cả mọi người

- nói đến đây môi người mấp máy giọng mĩm cười ngàn thu

- Sao Hôm của hai mươi năm rồi. Vòng Khen hiện tại là Sao Mai

P.SMAN : (nói) Con ruột của ta. Trời! Sao Hôm tha tội cho anh… Vòng Khen là Sao Mai con chúng ta…

M.SƠN : Thưa Vua Cha, trước khi chết cho tôi được nói vài lời sau cùng. Kính tường trước Vua Cha, Hội Đồng Bô Lão và toàn dân, nếu các người thương tôi và rũ chút lòng tiếc nuối linh hồn người chết, mong các người hãy vì tôi mà đừng thổ lộ cho Vòng Khen biết là tôi đã chết vì bị hình phát, nó sẽ tủi thân tội nghiệp… Lời tâm huyết sau cùng chỉ có thế! Xin vĩnh biệt các người (chạy vô nhảy vào giàn hỏa)

P.SMAN : Để trở lại buổi họp, xét vì Vòng Khen đã bị thần linh hành phạt điên cuồng, như thế cũng quá đủ. Ta ra lệnh tha tội hỏa thiêu cho Vòng Khen…

(hậu trường) – Hoan hô Vua Cha PHÌA SMAN.

(P.Sman đi vô cùng Hội Đồng Bô Lão)

V.KHEN : (cười nắc nẻ, bước ra)

Ai cướp tiền ai?...

Ai đoạt tình ai?...

Ai cướp công ai?...

Sao đi đường dài!...

Tương lai… Ôi! … Gió bay…

L.KHÔNG : Lại một kẻ phạm tội với thần linh, rồi thế nào cũng chết.

V.KHEN : Kìa! Kìa! … sao trăng ban ngày

Sao trăng ban đêm

Hôn nhau dài

Yêu nhau thêm

Đòi hôn môi em

Hoài xa tiếng đêm

Gió mang nước bọt ai bay

Duyên ai hình ảnh nụ cười ta say… (cười loạn)

Yengsdam… Yengsdam ơi!... Đợi em (chạy lại ôm chân L.K.)

Đường sao xa, ôi! … Gió bay

L.KHÔNG : Nó bị giam ngục tối rồi.

V.KHEN : Không… không Yengsdam anh đừng gạt tôi nữa, (cười dài)

Tôi biết rồi … có người xa tôi nữa…

Họ đẹp hơn tôi… rồi… rồi…

Rồi Yengsdam quên tôi, (ôm chân L.K.) (L.K vùng ra bỏ chạy)

Mày… mày… mày… lại đây tao nói cho mày nghe (cười dài)

Ai đoạt tình ai?...

Ai đoạt tiền ai?...

Ai cướp công ai?...

Sao đi đường dài…

Tương lai… Ôi!... Gió bay…

ĐÃO NGŨ CUNG

- Gió mang nước bọt ai bay về cuối chân trời xa xăm…

- cho tao nhắn gửi đôi lời

- với cái thằng bất lương, hành động nó lưu manh

- nó phản tình tao chạy theo con nhỏ nào?...

- kìa! Nó cặp tay ai vui đùa bên bờ suối hoàng hôn

- Kìa! Kìa… bàn tay nó mân mê cô nhân tình

- nó thả mộng hồn theo nhịp bước con tim

- mày ơi! Mày có biết không cũng tại nơi mày

- và tại thằng cha của mày, nó không biết dạy con

(nói) : Cha mày không biết dạy mày, để mày mới bỏ tao mà theo bóng sắc.

L.KHÔNG : (bước ra) Vòng Khen…

V.KHEN : (chạy lại chụp L.K, L.K. lùi lại) Mày… mày… mày lại đây chơi với tao, tao sẽ nói cho mày nghe… Một chuyện tình… tan nát… Vui, vui lắm mày ơi! … ngộ, ngộ lắm mày ơi!...

L.KHÔNG : Vòng Khen, em hãy tỉnh trí anh sẽ dẫn em tới ngục thăm Yengsdam.

V.KHEN : Yengsdam…Yengsdam nào?...(cười) Tao không biết Yengsdam nào hết mày ơi! (cười điên) Tao chỉ biết có trái đất cuồng quay, tình tao say trong đêm ngày xanh xanh đỏ đỏ…

L.KHÔNG : Vòng Khen, em đừng làm anh sợ nữa…

V.KHEN : Sao? Sao?... mày sợ tao. Mày sợ những con người rừng rú. Mày bỏ tao chạy theo bóng sắc kinh kỳ, để tao đã…

ĐÃO NGŨ CUNG

Lỡ yêu ai tủi sầu không phai

Lỡ yêu nhau giết đời thanh xuân

Ánh mắt nhìn nhau còn nhiều cay đắng

Tay lỡ nhúng chàm mới biết : À! Tội lỗi mình đây

Dù giá nào khi đã yêu

Cao, thấp, hèn, sang, bất cần dư luận

Danh dự đối với nước mắt đau thương

Kẻ bị phụ duyên có thể làm được mọi việc

Dù hèn hạ xấu xa đến mấy

Miễn người mình yêu phải của riêng mình

L.KHÔNG : Vòng Khen

- Yêu nhau ai dám hi sinh đời mình

- tự dại dột hơn người

- lòng thầm yêu ôm tâm sự từ lâu

- tường phân không ai thấu rõ hồn mình

V.KHEN : - dại dột hơn người

- âm thầm lừa dối lòng nhau

UYÊN ƯƠNG

Yengsdam, Yengsdam ơi! Ta đã dại dột đi yêu để rồi tự nhận những chiếc hôn nồng thắm nước bọt ân… tình

- tiếng cười khinh khi, ngục tối nào đâu

- lãng vãng linh hồn, tấm thân hối hận

- mong lượng mở rộng, phận gái mọn

- anh hiểu giùm, vì tình yêu chở lòng ghen

- Yengsdam, Yengsdam … Hãy tha lỗi cho em (V.K. nhìn lên)

- lại cũng mi nữa, đồ khốn kiếp.

L.KHÔNG : Vòng Khen, anh sẽ đưa em đến gặp Yengsdam chịu không? Nhưng em đừng làm thế anh sợ lắm!

V.KHEN : (Cười) Ai cướp tình ai?...

Ai đoạt tiền ai?...

Ai cướp công ai?...

Sao đi đường dài?...

Tương lai… Ôi!... Gió bay… (cười dài) (L.K. chạy)

Yengsdam đâu?... Bị tử hình hay ngục tối. Hồn về âm phủ chờ em với … Yengsdam ơi! … (cười rũ rượi) (đèn tắt)

DÉCORFIXE

(Bông Smao và cận vệ)

B.SMAO : Sao, việc ta giao phó cho ngươi kết quả thế nào?

CẬN VỆ : Xong xuôi hết rồi, nhưng nguy hiểm lắm Bông Sman ơi!...

B.SMAO : Cái gì mà nguy hiểm nói mau.

CẬN VỆ : LINH KHÔNG đinh âm mưu sát hại Yengsdam.

B.SMAO : Không… không thể được… Người có điên không?

CẬN VỆ : Bông Smao ơi! Chuyện tai nghe mắt thấy mà!

B.SMAO : Ngươi nghe thấy thế nào?

Ú LIU Ú XÁNG

CẬN VỆ : - bữa hôm kia đó, LINH KHÔNG nói rằng:

- chết cha nó hết sát hại cả dòng

- chỉ vì thù xưa của hai mươi năm

- vết hận truyền lưu muôn kiếp chẳng phai

B.SMAO : - Gã ta thù hận mà hận gì mới được

CẬN VỆ : - Thù với Yengsdam, hận với vua cha

II

- Gã tính toan mưu sát, kế đã sắp bày

- Đêm nay đến thuốc Vua Cha chết rồi

B.SMAO : - Mày đừng có nói điên, tao sẽ không tin

- Vua em thầy LINH KHÔNG lại manh phản Vua Cha

CẬN VỆ : - Có sao tôi nói vậy, đâu nào nói bậy

- Để cái đầu phải bay theo gió theo mây…

BÔ LÃO : (bước ra) Tên hầu cận của LINH KHÔNG không điên đâu! B.SMAO ơi! Sự thật là như thế! Kể từ ngày vua cha lâm trọng bịnh đến nay đã hơn hai năm rồi – quyền sinh sát trong tay LINH KHÔNG, có thể vì tham vọng, LINH KHÔNG có thể mưu tính chuyện tày trời. Ngay bây giờ là ta phải có bổn phận giải thoát cho Yengsdam.

B.SMAO : Bằng cách nào, thưa Bô Lão.

BÔ LÃO : Bằng cách… hy sinh

B.SMAO : Nghĩa là…

BÔ LÃO : Bông Smao kề tai tôi dặn nhỏ…

B.SMAO : Hay lắm, hay lắm… thật là toàn mỹ

(quay sang cận vệ) Ngươi hãy trung thành giúp ta. Chúng mình sẽ gặp nhau chỗ cũ lúc hoàng hôn xuống (B.SMAO hất hàm)

CẬN VỆ : Xin trung thành tuân lệnh (lui)

BÔ LÃO : Bông Smao nghe tôi dặn kỹ, phải kín miệng dù là người thân. Và sau khi thực hiện xong Bông Smao bảo hắn ta tiến về phía Tây Cữu Đỉnh tôi sẵn ở đấy! Và ngay bây giờ tôi phải tiến hành công việc triệu tập toàn dân làm hậu thuẫn cho một hành động chánh nghĩa. Thôi, tôi đi đây! (lui)

B.SMAO : Chúc Ngài hiển toàn… Cận vệ…

(Hậu trường : dạ - 2 cận vệ ra – cả 3 tiến về ngục tối)

(đèn tắt)

CẢNH IV

(TRẠI CỦA VUI CHA – NGỤC TỐI XA XA)

(Một Bô Lão, vua em thầy, Vua Cha nằm trên giường bịnh)

P.SMAN : (ho khúc khắc) Hơn hai năm nay, ta mới được hội kiến với Bô Lão. Sao? Tình hình xứ Cội có gì bất thường xảy ra không?

L.KHÔNG : Vừa mới khỏe được vài hôm. Phìa Cha nên tịnh dưỡng thì hơn. Về phần cai quyền đã có tôi và Hội Đồng Bô Lão lo liệu. Hơn nữa có bàn tay L.KHÔNG nhúng vào thì có việc gì Vua Anh giao cho mà sai lạc bao giờ đâu!

P.SMAN : Thật ta vô cùng hối hận, nằm đây mà có mắt cũng như mù, không được sát cánh cùng nhân dân, trăm sự nhờ tay các người…

BÔ LÃO : Đó là bổn phận mà chúng tôi phải coi nó là trọng đại.

L.KHÔNG : Chẳng những thế, nó bắt buột chúng tôi không được quyền xao lảng.

P.SMAN : Cũng rất may đất nước yên lành, không việc gì xảy ra đáng kể, ngoài sự cuồng loạn của Vòng Khen. Cách đây vài hôm, ngày nào cũng ít nhứt hàng chục lần qua lại ngang trại ta mà cười khóc nghêu ngao, ta cũng hết lòng khẩn xin với thần linh Cữu Đỉnh tha tội cho nó.

L.KHÔNG : Nguyên từ ngày Yengsdam bị giam ngục tối, nó lầm tưởng Yengsdam bị giết nên ngày đêm cứ réo gọi tên Tiểu Chủ luôn miệng như bị hồn mà nhập phải.

P.SMAN : Sao nhà ngươi không dắt nó đến ngục tối mà bảo rằng: Con ta còn sống… Con ta chưa chết… Con ta hết điên. Không phải con ta hết điên, Vòng Khen sẽ tỉnh.

L.KHÔNG : Thần núi không bắt nàng la khóc ầm ĩ nữa, mà ba hôm rồi tôi tìm cách dẫn nó đến ngục tối để chỉ cho nó thấy Tiểu Chủ, nó cứ nằm lì trước cửa ngục coi có phần tỉnh táo hơn trước.

BÔ LÃO : Ngài lo nghĩ nhiều e căn bịnh trầm trọng trở lại. Đã có L. KHÔNG thay mặt Ngài thì chắc chắn mọi việc đều xong xuôi.

P.SMAN : Rất tiếc mùa săn năm rồi không có ta đê thưởng ngoạn tài săn của thần vệ Bông Smao. Khi các người về nhớ nói lại ta gửi lời thăm Bông Smao và anh em đồng đội, dầu vắng ta công việc vẫn tiếp tục.

BÔ LÃO II : Chúng tôi xin lui bước, mong sức khỏe Ngài chóng bình phục, Chào Ngài, chào vua em thầy. (cả 2 lui)

L.KHÔNG : Kính xin Vua Cha cho tôi được phép dìu Ngài trong bước đi tới lui cho thần lực chóng hồi phục.

THẦN VỆ : (chạy đến) Không, không. Kính thưa vua em thầy… Chưa có lệnh Vua Cha chúng tôi không dám phiền Ngài.

L.KHÔNG : Nhưng… Vua Cha đã… đồng ý! Cho ta… giúp đỡ.

P.SMAN : Y lịnh (hầu cận lui) Ngươi sẽ ở bên ta từ đây và Linh Không sẽ mãi mãi là…

L.KHÔNG : Là vua em thầy của quê hương thần sơn Cữu Đỉnh, của Vua Cha Phìa Sman, của xứ Cội muôn đời.

P.SMAN : Đừng bỏ ta đi màu đêm sầu cô quạnh

Giấc mộng dài ta nghe tiếng nói thần linh

Xa xa vang từ đầu núi chập chùng

Tiếng thét dại luồn rừng u minh điệp trùng vô tận

Hơi thở đó nấc nghẹn đường uất hận

Nắc nẻ cười máu mắt chảy thành công

Như quê hương xứ Cội đỏ vô chừng

Và tiếng khóc lan dần theo gió chạy

(có tiếng gió rít mạnh, nhiều tiếng cười rùng rợn, vài hình ảnh ma quái chập chờn ẩn hiện – một bóng đen chui xuống hầm tối và lên)

(P.Sman nằm xuống, Linh Không hất hàm, hai hộ vệ của Linh Không ám sát thần vệ P.Sman)

L.KHÔNG : Hãy mang thuốc đến cho vua cha định tỉnh vì thần kinh thường căng thẳng bởi sợ hãi… nên người đã bị mê mang (2 cận vệ lui)

P.SMAN : Khôn… không. Ta không bao giờ sợ hãi, sự thật một hình ảnh dĩ vãng của hai mươi năm trước đã hiện đến với ta, ta cố quên nhưng nó vẫn đến.

L.KHÔNG : Hình ảnh hai mươi năm trước, liên hệ thế nào hở Ngài? Sao?... Sao hình ảnh hai mươi năm trước ta cố quên.

P.SMAN : Ta sẽ cố quên… Phải, ta phải quên… quên hết…

L.KHÔNG : Hình ảnh hai mươi năm trước Ngài thấy những gì? Ai đã làm cho Ngài sợ hãi?

P.SMAN : Không người ấy không làm cho ta sợ hãi, trong lời nói rất hiền từ, người ấy mách bảo ta nhiều điều có liên quan đến tương lai xứ Cội. Quên, ta muốn quên, hình bóng Sao Hôm lại hiện về…

L.KHÔNG : Sao Hôm nào, thưa Ngài? Người ấy mách bảo thế nào?

(xa xuất hiện một gương mặt trá hình be bét máy, nói run run từ H.T.)

“Mách bảo thế nào? … Mách bảo thế nào nhà ngươi còn phải hỏi. Ai trá hình thay dạng, đổi tên là Linh Không, 20 năm trước ai lìa bỏ nơi đây, 20 năm trước ai chết oan ức giữa rừng già. Ai?... Ai?... Ai giữ oán thù, ai mang tình hận? Vì ai?... Ta bảo cho P.Sman biết trước, nhà ngươi phải cẩn thận mới thoát chết.

L.KHÔNG : Sao? Sao?... Người ấy nói gì? Sao họ lại biết cả.

P.SMAN : Có gì mà họ không biết, chuyện thần sơn Cữu Đỉnh, L.KHÔNG mới lên đây vài năm làm sao hiểu nỗi – họ bảo : Ta coi chừng có người định ám hại ta.

L.KHÔNG : Ờ! Phải! Phải! Tôi mới lên làm sao hiểu nỗi, mà ai định hại Ngài mới được chớ ? (rút búa) Búa này sẽ sẵn sàng lia bay đầu bất cứ ai… ai định tâm mưu hại Ngài.

P.SMAN : Phải! Bùa của Linh Không đã bất ngờ cứu ta thoát khỏi miệng cọp, trong lúc ta vô ý… Không ngờ…

L.KHÔNG : Không ngờ gì? Ngài không ngờ như thế nào?...

P.SMAN : Ta không ngờ Chúa Sơn Lâm chỉ toàn một lũ cắn trộm…

HỘ VỆ : (bưng thuốc vào) Y lịnh, thuốc định tỉnh theo lời chỉ dạy.

L.KHÔNG : Đưa ta xem – các người lui (2 cận vệ lui). Nếu đúng thuốc định tỉnh của ta dạy, chắc chắn Vua Cha khỏi bịnh. Thì các người sẽ được tưởng thưởng (cười nham hiểm).

Thuốc thánh mong Ngài dùng chóng bình phục. Uống đi Ngài! Đừng sợ gì cả… Có tôi bên cạnh Ngài sẽ không còn thấy sợ ma quỉ hay thần linh ám ảnh.

P.SMAN : Không! Ta đã nói với ngươi không phải ta sợ, bao giờ P.Sman cũng vẫn là chúa tể của thần dân.

L.KHÔNG : Rồi Ngài sẽ vung tay búa xuyên quan ngực kẻ nào âm mưu, lâm le xâm chiếm (đưa thuốc). Mời Ngài dùng thuốc thánh của thần đệ, mong Ngài không từ chối.

P.SMAN : Của Thần Đệ Linh Không làm sao ta có thể từ chối được, mai này bình phục ta sẽ bóp nát đầu kẻ nào lâm le gây hấn – Hãy đưa búa cho ta. (uống cạn thuốc)

L.KHÔNG : Đang cơn bịnh Ngài dùng thuốc xong nằm nghỉ! Mọi sự đã có tôi thu xếp, không còn lo có kẻ rình rập hay phản trắc.

P.SMAN : Cám ơn nhà ngươi đã hết lòng giúp ta. Còn con ta… Trời!... (máu họng trào ra) (PHÌA SMAN với tay rút búa trên vách)

L.KHÔNG:(cười khô khan) Độc dược vào khỏi cổ ngươi đừng hòng, vô ích.

P.SMAN : (phóng búa hụt, ghim trên đầu L.KHÔNG) Kẻ phản bội, hèn hạ thay Hổ đói là một lũ cắn trộm, vì đói mồi, nhưng vẫn không hèn hạ bằng bọn da người mà lòng thú, nhưng ta vẫn tin rằng : Thần linh Cữu Đỉnh và hồn xứ Cội muôn đời vẫn không dung túng cho hành động của bọn bây. Ta chỉ có một điều hối hận trước khi chết là không nhìn thấy được con ta. Vòng Khen, Yengsdam con. Sao Hôm chờ anh với. Sao Mai con hãy tha tội cho cha. (máu họng lại trào ra) Trời! … Xin… Vĩnh… Biệt (gục chết)

L.KHÔNG : (cười dài chiến thắng) Thế là rồi một kiếp. Ta là Chúa Tể Linh Không. Hộ vệ đâu (hai người ra)! Một người y lịnh ta mang thức ăn đến ngục tối bảo là P.Sman cho và căn dặn nên dùng ngay, cẩn thận nhé! (cận vệ đi) Khoan đã, đồng thời bắt Vòng Khen về đây cho ta.

CẬN VỆ I : Tuân lệnh (lui)

L.KHÔNG : Còn ngươi cho Hội Đồng Bô Lão biết tin là Vua Cha đã từ trần vì bạo bệnh.

CẬN VỆ II : Y lịnh. (lui)

L.KHÔNG : (cười vang khanh khách) Chúa tể Linh Không, 20 năm trước đã chối bỏ tên mình, âm thầm chôn thù hận, năm tháng gục đầu tiếp nhận bước đi hoang.(có tiếng vó ngựa, 2 Bô Lão đến)

BÔ LÃO I : Ta thành thật chia buồn cùng vua em thầy, cùng tiểu chủ và toàn dân xứ Cội về đại tang bất ngờ của Vua Cha. Trước đại tang xứ Cội, ta nhân danh Hội Đồng Bô Lão đưa đề nghị lập miếu thờ để ghi lại những kỉ niệm ngày Vua Cha thầy trị vì toàn dân xứ Cội.

(Hậu trường) Hoan hô… Hoan hô (nhiều ánh lửa nổi lên khắp đó đây)

L.KHÔNG : Ta chia buồn cùng nhân dân xứ Cội đã mất đi một Vua Cha trăm kính ngàn yêu không biết lấy ai để thay thế.

(1 bóng đen quăng một xác chết không còn nguyên vẹn xuống trước mặt Linh Không)

CẬN VỆ : Dạ, kính tường vua em thầy rõ: thân xác hắn không còn nguyên vẹn.

L.KHÔNG : Sao? Sao? Sao thân xác hắn không còn nguyên vẹn? Mà hắn là ai mới được chớ?

CẬN VỆ : Dạ, dạ,… hắn, hắn… (sợ sệt nhìn 2 Bô Lão) Dạ, dạ có nghĩa là tiểu chủ Yengsdam đã chết trước khi tôi mang thức ăn và…

L.KHÔNG : Và cái gì, rồi sao nữa? Nói mau đi cho ta nghe, ai cả gan ám hại tiểu chủ? Ngươi cứ nói mau đi…

CẬN VỆ : Dạ, dạ, có nghĩa là tiểu chủ Yengsdam đã thân xác không còn nguyên vẹn, trước khi tôi mang thức ăn và thuốc… mà y lịnh vua em thầy tôi đã mang đến cho tiểu chủ.

L.KHÔNG : À, thức ăn và thuốc định tỉnh ấy à! Chỉ có như thế mà cũng nói không xong, mà như thế nghĩa là gì kìa (nhìn xác chết không toàn thây). Rồi sao nữa? Ngươi nói gì mà ta khó hiểu quá: cái gì mà tiểu chủ đã chết trước khi…

CẬN VỆ : Dạ, chết trước khi tôi mang thức ăn và…

L.KHÔNG : Và cái gì nữa? Thôi lui cho ta rảnh trí lo liệu!

CẬN VỆ : Dạ, dạ, thức ăn… và thức ăn… với thức ăn, dạ dạ lui đi ạ! (lui)

L.KHÔNG : Kính thưa đại diện Hội Đồng Bô Lão. Nay tiểu chủ Yengsdam, người đã bỏ mình theo Vua Cha không một lời trăn trối. Trước đau buồn ta chỉ biết gục đầu nuốt lệ cho qua. Ta sẽ thề lấy máu kẻ phản bội dân tộc xứ Cội trước thi hài tiểu chủ và mọi người.

BÔ LÃO I : Thay vì thương tiếc, ta nên chung sức kiến tạo xứ Cội bền vững muôn đời.

BÔ LÃO II : Trước hai đại tang bất ngờ của dân tộc, ta còn biết nói gì hơn cầu nguyện cho thần linh phò hộ cho nhân kiệt xứ Cội giàu đức tin, chí cả để xứng đáng gìn giữ mảnh đất tổ tiên.

L.KHÔNG : Ngài đừng lo, địa linh ắt có nhân kiệt, già như các Ngài mà còn đủ sáng suốt, huống chi bọn cường tráng như chúng tôi há lại để hổ danh với mọi người.

BÔ LÃO : Bây giờ ta có thể tạm lui để lo việc an táng.

L.KHÔNG : Ngoài việc an táng, nên tính việc thăng ngôi trị vì thiên hạ trước để bảo toàn luật lệ toàn dân sau nữa là tiếp tục sửa soạn mùa săn sắp đến còn hơn đứng đây nuối tiếc.

BÔ LÃO II : Chuyện đâu còn có đó, thôi chúng tôi xin kiếu Ngài. (cả 2 lui)

L.KHÔNG : Cận vệ đâu?...

CẬN VỆ : (dắt V.K. ra) Dạ… sứ mạng đã thi hành xong.

L.KHÔNG : Giam nó vào kia, bắt đầu từ ngày mai, ta ra lịnh hủy bỏ trại cũ của Phìa Sman dựng lên cho ta một doanh trại càng lộng lẫy càng nguy nga, các người càng được nhiều tưởng thưởng.

CẬN VỆ : Y lịnh. (lui)

L.KHÔNG : Phải thế chứ! Không bỏ công nhục nhã ngoài 20 năm trời.

(lột băng trán, vết thẹo chữ thập nổi to)

Sao Hôm đã thầm lặng ra đi

Vì ta mà mang tiếng đời đời

Vì ta mà người chết trong rừng đêm sương lạnh

Một cánh chim trời như thầm nhắc chia ly

Ta từ bỏ quê hương với nhục nhằn tông tổ

Ta từ mang trên vầng trán vết u hờn

Từ ta khóc cuộc đời không vẹn nghĩa ái ân

Rồi ta bước âm thầm, uất hận

Có những phút ta van xin không màng tủi thẹn

Người mĩm cười trong ánh mắt kiêu sa

Như thầm bảo: Em còn bổn phận mẹ hiền

Đêm nay dám gọi tên nàng trong hứa hẹn

Ta yêu nàng nhìn đón ánh trăng lên…

Ú LIU Ú XÁNG

- Sao Hôm như lấp lánh trên trời

- Suốt quảng đời ấu thơ, bao kỉ niệm vui buồn

- bỗng phút chốc tiêu tan, em về làm vợ Phìa Sman

- em quên bên dòng suối trải hồn, quên những chiều đuổi bướm hái hoa

- cùng ai kia xây giấc mộng ban đầu, em bỏ suối đẹp đồi cao

- người ta hơn anh nét kiêu hùng, người ta là chúa tể rừng sâu

- em bảo anh ráng quên em để xây lại tương lai hạnh phúc cuộc đời

- thà mất em anh chịu sống an bày, nhưng còn hận thù xưa.

(thơ) Hận thù xưa giờ lại thả rong

Mà người đã chôn đời theo quá vãng

Độc hành bỏ đi

Hình ảnh đời đời

Ánh mắt Sao Mai

Hình ảnh người ơi

Về lạc Sao Hôm

Ánh mắt đời đời

Từ quên quê hương

Lâm vòng khắc khổ

Từ nhớ quê hương

Làm kẻ tình chung

Chối bỏ tên mình

Vào sâu yêu đương

Bước dài chân nhỏ

Loài chim đốm rổ

Suốt đời cô đơn

Thầm ghi trên trán

Hằn vết u hờn

Ta muốn gào to lên không phải là Sao Mai mà là Vòng Khen, tên của sơn nữ mỹ miều mà ta hằng say đắm. Kể từ đây ta ra lịnh : ai gọi tên nàng là Sao Mai ta sẽ chặt đầu ngay tức khắc. Đến với ta đi Vòng Khen em. Tại sao các người chưa dựng doanh trại cho ta và Sao Mai… Sao Hôm mà không phải Sao nào cả, là Vòng Khen ta nói lộn. Đến với ta đi Vòng Khen! Em sẽ muôn đời là bà chúa của lòng ta và toàn dân xứ Cội thẩy đều thần phục… (Ôm V.KHEN – xô ra), nhưng không được. Không thể được, nàng không thể là bà chúa được, nàng là con kẻ thù truyền kiếp của đời ta. Ta không dại gì mà nuôi thù hận trong nhà như nuôi ong tay áo.

V.KHEN : Yengsdam (cười nắc nẻ) Mày… Kìa!... Mày đã cướp tình tao, mày đẹp hơn tao nhiều… Kìa!... xanh xanh đỏ đỏ, đốm lửa chạy quanh… Hỡi tên nhân tình… (cười)

L.KHÔNG : Ta sẽ cho nàng chết nhục nhằn hơn thế nữa, hơn cả dấu chàm thập ác xấu xa trên trán của một thằng con trai tự mình hổ thẹn lìa bỏ quê hương giết chết lòng mình nuôi ngày trở về với hôm nay. Không! Không thể được. Bao giờ đầu ta lìa khỏi cổ ta mới không quên thù hận rên siết trong lòng ta. Ta có thể quên được, nhưng còn có Vòng Khen, trước khi chết lão Mường Sơn đã thổ lộ trước Hội Đồng Bô Lão. Không thể được, rồi họ sẽ âm mưu dùng nó để hại ta. Ta phải là Chúa tể. Chúa tể Linh Không chớ không phải là Sao Mai – Sao Hôm em! Ta sẽ tàn sát hết kẻ nào biết chuyện đời tư của ta.

V.KHEN : Đây… đây, ta là Sao Hôm… Ta là Sao Mai…

Bước đi đường dài

Tương lai!... Ôi!... gió bay… (cười)

L.KHÔNG : Đến với ta đi em. Ở đây một mình đêm nay ta buồn lắm! Hát đi em!

V.KHEN : Em sẽ hát cho Yengsdam nghe, nhưng Yengsdam đừng bỏ em chạy theo Mintra nữa nghe anh, thương lấy em đi, rồi em sẽ hát sẽ múa cho Yengsdam nghe, mà Khen hát không hay anh đừng cười Khen nghe…

L.KHÔNG : (vỗ tay 3 cái) (vũ điệu man rợ)

(vũ nhạc dứt)

L.KHÔNG : Thôi chúng ta vào trại kẻo lạnh.

V.KHEN : Ủa! Ủa!... Ông là ai?... Còn Yengsdam đâu? Ảnh bỏ em đi đâu rồi kìa! Trời. Kìa! Ảnh lại theo Mintra rồi. Không biết, tôi mắc đền ông đó! Ai biểu ông không giữ ảnh lại cho Khen – Khen ghét ông rồi đó! Ông là Linh Không đây hả? Sao trán ông lại có cái thẹo to quá vậy? Mà hồi đó Khen đâu có thấy. Bây giờ Khen mới thấy kìa… Kìa! Cái thẹo to quá.

L.KHÔNG : (băng trán lại) Người mới thấy trán ta có vết thẹo. Riêng ta thấy nó hơn 20 năm trời! Thấy nó ta còn chán cả gương mặt ta nữa là dân xứ Cội, vì sao em có biết không hở Sao Hôm? Phìa Sman, Yengsdam các người chết, còn Vòng Khen là Sao Mai, con của P.Sman – Sao Mai là Vòng Khen. Tại sao có thể như thế được?... Nàng là em của Yengsdam… Không thể được. Làm sao? Ta phải làm sao? Nhưng chắc chắn nàng phải sống. Quyền hành ở trong tay ta. Có người đã chết. Giờ ta còn sống để mỗi khi soi bóng nước nhìn lại gương mặt ta thấy ít nhiều tủi thẹn với thiên nhiên. Con suối mát ngày xưa, ta thích đứng lặng soi bóng mình mà tưởng nhớ đến Sao Hôm – Còn đâu nữa hả em?

Sao Hôm đã rơi vì tàn cơn đêm gió lạnh

Mặt trăng tròn ai khuyết nữa sao đan

Và em chết vì sao trăng đã lặn

Và anh cười theo mắt lệ sương tan

(Yengsdam vào, im lặng)

L.KHÔNG : Vòng Khen lại là Sao Mai – là con của Sao Hôm – là con của P.Sman. P.Sman đã chết. Không thể được… Sao Mai phải chết…

(L.KHÔNG với tay rút búa, Yengsdam phóng búa ghim vào cạnh búa L.K.)

YENGSDAM : Sao Mai phải chết hay là nhà ngươi phải chết

L.KHÔNG : Mi phải chết (với tay chụp búa lần nữa)

KIM TIỀN BẢN

YENGSDAM : Hỡi kẻ vô luân đã đến giờ đền tội

Tội phản quê hương và tội cố sát cha ta

L.KHÔNG : Yengsdam, thù xưa 20 năm ta khổ nhục

Thề chẳng đội trời chung với Chúa tể PHÌA SMAN

(gở băng trán) Vết thập hận thù này chính cha mi đã gây ra

Hắn nhục mạ mẹ mi nặng nề, rồi đốt trán ta trước thần dân

YENGSDAM : Thôi… Thôi, câm đi hỡi thằng người vô đạo

Đồ mặt người mà lòng thú có hơn. Mau… hãy rút búa nhanh lên (đếm) Một… Hai… Ba (phóng búa ghim ngay ngực L.K.)

L.KHÔNG : Trời… Yengsdam… Ta chết ta không hối hận – chào tất cả mọi người (gục chết)

YENGSDAM : Ta nhân danh tiểu chủ Yengsdam được Hội Đồng Bô Lão giải thoát trong lúc kẻ phản bội âm mưu ám hại ta, và hơn thế nữa… cha ta đã… Cúi xin toàn dân xứ Cội, ta nhân danh dòng máu thiêng liêng của Thần Sơn Cữu Đỉnh xin hứa trước mặt mọi người với tất cả dạ trung thành để đền bù lại tất cả những lỗi lầm từ trước.

TOÀN DÂN : Hoan hô tiểu chủ xứ Cội muôn năm

Hoan hô Vua Cha Phìa Sman đã bỏ mình vì dân tộc

(phía trong một Linh Miếu đã dựng xong)

BÔ LÃO : (bước ra) Linh Miếu đã dựng xong, mong Ngài đến tế lễ cho linh hồn Vua Cha sớm siêu thoát.

YENGSDAM : Tạ ơn Hội Đồng Bô Lão và linh hồn bạn Bông Smao đã giúp ta hoàn thành nhiệm thiêng với dân tộc.

BÔ LÃO : Bông Smao đã vui lòng với sự hi sinh thế mạng chết cho Tiểu Chủ là chuyện dĩ định. Sự có mặt của Lão ở đây không ngoài một chuyện tình uẩn khúc, có liên quan đến sự thịnh vượng của…

ĐÃO NGŨ CUNG

- quê hương… ta muốn được phân tường,

- để tránh điều khổ tâm, có thể xảy đến tang thương

- số là từ bao năm trước khi Tiểu Chủ mới biết bò

- và bắt đầu được dỗ dành, bởi hiền mẫu Sao Hôm

YENGSDAM : Sao… Sao?... Mẹ ta là Sao Hôm đã bỏ cha ta ra đi tự lâu rồi

BÔ LÃO : Không… Người đã từ trần, theo lời trăn trối của Mường Sơn

Vòng Khen chính là Sao Mai em ruột của Ngài

YENGSDAM : Vòng Khen – Sao Mai là em tôi

BÔ LÃO : - Khóc chào đời giữa sương gió rừng sâu

YENGSDAM : - Tại sao? Tại sao?... Mẹ ta lại bỏ cha ta ra đi và cha ta nở tâm đoạn đành.

BÔ LÃO : - Chỉ vì Vua Cha nghi ngờ quá đáng,

- Cho Sao Hôm đã ngoại tình và đem hành hình nhục mạ cả hai

- Người tình nhân bị nghi oan bị đốt trán trước toàn dân

- Xấu hổ vì bị oan tình giữa đêm trường Sao Hôm mới cải bỏ luật nhà ra đi.

- Vua Cha khổ sợ quên vợ mình, vì ngỡ nàng trốn theo tình nhân

- Người bị nghi tình nhân ấy chính là Linh Không bây giờ

YENGSDAM : - Linh Không trời

BÔ LÃO : Mang vết đau thù hằn trên vầng trán suy tư.

YENGSDAM : Là Linh Không…

Mang vết đau vô hình

Làm vết thương vô tình truyền kiếp

Bàn tay nhân loại đều bị sai khiến bởi tim óc phàn nhân

Thế nên chi ta sống đây

Một phút sống vô tình cho lịch sử

Một phút sống hèn hẹ đến nhuốc nhơ

Một nụ cười tàn nhẫn đến không ngờ (nhấc đầu L.KHÔNG lên)

BÔ LÃO : Để nhìn mãi cuộc sống chạy dài vào cô độc

Để mở lòng đón nhận cả nhục vinh

V.KHEN : (H.T.) Sao trăng ban ngày

Sao trăng ban đêm

Hôn nhau dài

Yêu nhau thêm…

Đòi hôn môi em

Hoài xa tiếng đêm

(bước ra) Gió mang nước bọt ai bay

Duyên ai hình ảnh nụ cười ta say (cười loạn)

Đường sao xa… Ôi!... gió… bay. Yengsdam … Yengsdam…

(V.KHEN chạy ôm chân Yengsdam)

VỌNG CỔ

YENGSDAM : 1/ Vòng Khen… Vòng Khen ơi! Giữa lúc anh chợt hiểu được lòng em, thì Vòng Khen lại là Sao Mai người em gái cùng máu chung dòng… (xô V.KHEN ra)

BÔ LÃO : Không được… Ngài cứ để yêu, ngài phải chìu nàng mới xong…

YENGSDAM : Trời ơi! Muốn cứu em ta khỏi bịnh thần kinh, ta phải đóng vai nhân tình chung thủy.

V.KHEN : Anh đừng bỏ Khen mà đi nữa nghe anh!

YENGSDAM : Không… từ đây anh sẽ yêu em đậm đà của tình yêu thương bất diệt. Một thứ tình yêu thương tha thiết nuông chìu hy sinh che chở.

V.KHEN : Yengsdam anh nói thiệt hả? Anh bỏ em anh đi một mình em buồn lắm.

Yengsdam ơi! Họ có bóng sắc yêu kiều, họ sẽ quyến rũ mất anh.

YENGSDAM : Bóng sắc ngày xưa không còn nữa, đã tan biến theo vết tích thời gian tàn rũ đi rồi – có còn chăng là tình yêu thương dân tộc giống nòi – có còn chăng là còn xứ Cội oai hùng với vạn niềm tin, có còn chăng là còn có hồn thiêng dân tộc, còn có lịch sử vàng son, còn có Yengsdam một con người cố gắng, xay dựng, tài bồi cho dãy đất ông cha.

V.KHEN : Yengsdam ơi! Làm sao em có đủ lời lẽ để giữ anh mãi mãi bên Khen. Ánh mắt gởi trao em không đủ thốt lên lời say đắm…

YENGSDAM : Khen ơi! Anh sẽ yêu Khen mãi mãi là người em gái dịu hiền – Anh sẽ cố công hái cho Khen thật nhiều hoa Chẩu mà anh biết rằng Khen yêu hoa Chẩu hơn cả đồi cao suối rộng và anh sẽ nói với Khen gấp trăm ngàn lần câu tha thiết yêu đương. Anh sẽ không bao giờ quên em, mỗi lần chúng mình gặp gỡ, anh sẽ mang đến cho em tình thương mến thật nhiều để khỏi đau lòng mẹ cha chắc tủi buồn khi nhắm mắt không được nhìn con, không được trăn trối một lời nói sau cùng.

YENGSDAM : Tội nghiệp em tôi quá! Thôi em đừng suy nghĩ nhiều – Em chỉ biết anh thương em thế đủ rồi.

V.KHEN : 4/ Khi anh bỏ tình Khen chạy theo bóng sắc kinh kỳ, lòng yêu chân thật em đành nuốt lệ qua ngày, anh đừng nhổ nước bọt vào mặt Khen nữa nghe anh. Ngày mai, ví dầu anh không còn thương Khen nữa! Khen sẽ lặng thầm ôm mối tuyệt tình mà tư tưởng hình ảnh anh dìu Khen đi trên đồi cao suối mộng, hát bản tình ca và tưởng tượng anh nói rằng : Anh sẽ yêu em mãi mãi trọn đời.

YENGSDAM : Anh hứa trọn đời anh sẽ yêu em.

BÔ LÃO : Chào Ngài, mời Ngài đến tế lễ đang chờ.

THẦN VỆ : Bẩm Ngài có cô Mintra đến viếng cùng người khách lạ đang chờ Ngài tại Linh Miếu.

YENGSDAM : Thưa Bô Lão, vui lòng chuyển lời nói hộ, tôi đến ngay (cả hai lui)

V.KHEN : Khen không thèm buồn anh nữa đâu! Nhưng anh hái cho Khen hoa Chẩu đi, kìa!... ở tuốt trên đồi kìa!... Anh thương Khen thật nhiều không hở anh? Đâu! Anh nhìn Khen thử coi, Khen biết liền hà!

YENGSDAM : Con nhỏ khỉ, thôi đi theo anh.

V.KHEN : Anh không dắt em đi hả?

YENGSDAM : Ừ! Thì đi, à nè! Sao lâu quá em không nhớ ba sao? Ba em đâu?

V.KHEN : Ba em ở nhà đó! Ba thương em lắm nè! Ba tên Mường Sơn đó! Bộ anh không biết hả? Đi anh, đi về thăm ba một chút đi anh. Khen nhớ ba quá hà! Mà ba Khen cũng thương nữa. Má khen chết rồi nè! Chớ không cũng thương Khen nhiều. Anh Mường Cheng cũng thương, ai cũng thương hết á! Mà sao hồi trước anh không thương Khen để bây giờ anh mới thương. Khen ghét anh! Ủa mà kỳ! Sao bây giờ Khen thấy thương anh hơn trước (Yengsdam đi). Kìa! Đợi em với Yengsdam. (chạy lại nắm tay Yengsdam – 3 người vào)

(V.KHEN thấy Mintra vụt bỏ tay Yengsdam chạy đi)

MINTRA : Chào Tiểu Vương, vẫn khỏe chứ?

YENGSDAM : Cám ơn cô, chào cô… Chào… ông cùng… đi với cô

MINTRA : Đây là vị hôn phu của tôi. Một bác sĩ có tiếng ở Ngưỡng Quang. Mùa hè năm nay nhân dịp lên thăm cô tôi. Chúng tôi có ý định ghé thăm xứ Cội trắng muốt, tiện thể xin chia buồn cùng đại tang xứ Cội. Không ngờ đến đây… Nếu có điều chi sơ sót cúi xin Tiểu Vương cùng Hội Đồng Bô Lão thứ lỗi cho.

BÔ LÃO : Quê hương tôi vừa trải qua một thời kì đại tang. Tiểu Vương sẽ tiếp tục thay vua cha trị vì thiên hạ.

MINTRA : Tôi đến đây với ý định thăm xứ Cội lần sau cùng và cũng tiện dịp báo tin mừng cùng tiểu vương là…

YENGSDAM : Là cô đây sẽ thành hôn với…

MINTRA : Với bác sĩ, vị hôn phu của tôi đây

YENGSDAM : Với bác sĩ… vị hôn phu của tôi đây. Thành hôn? Hôn phu?... Tôi hân hạnh được cô báo tin mừng. Bác sĩ và cô có lòng tốt đến thăm quê hương chúng tôi. Vậy mời bác sĩ và cô Mintra ở lại đây chơi với chúng tôi vài hôm.

BÁC SĨ : Rất tiếc chúng tôi có nhiều việc phải làm ngay không thể trễ nhứt là phòng mạch không thể không có mặt được.

MINTRA : À! Còn cô V.KHEN đâu rồi? Sao không đến với Tân Tiểu Chủ. Tôi thành thật chúc cho hai người được nhiều hạnh phúc và may mắn.

BÔ LÃO : Cô ta bỏ đi vì thấy tiểu thư đến đây. Bịnh điên trở chứng lại nhiều hơn trước.

MINTRA : Nếu thế tôi xin tạ lỗi với mọi người vì đã vô tình đến đây quấy rầy.

BÔ LÃO : Khách quí mang đến niềm vui cho xứ Cội, tiểu thư đã là ân nhân muôn đời rồi, chúng tôi nào dám nghĩ khác.

MINTRA : Muôn đội ơn Ngài dạy cho quá đáng; tiện đây có bác sĩ, chúng tôi xin phép các vị cho gọi Vòng Khen đến để bác sĩ xem mạch điều trị.

YENGSDAM : Chúng tôi đã có thuốc riêng của quê hương chúng tôi, nó hợp với tình cảm và dòng máu chúng tôi. Cám ơn tiểu thư và bác sĩ có lòng thương nghĩ đến.

BÁC SĨ : Thuốc đó là thuốc chi vậy, thưa vương chủ!

YENGSDAM : Thuốc này à! Nó không phải là thuốc độc của phường người ám hại nhau; chà đạp lên quyền sống của kẻ khác, để mưu đồ sự nghiệp theo bản ý hèn hạ, vô luân, chẳng kể chi thế thái nhơn tình. Giữa kẻ mê và người tỉnh, thuốc này đòi hỏi ở người chữa bịnh chẳng những bằng sự cảm thông đặt trên tình yêu thương tha thứ, mà còn đòi hỏi bổn phận phải hi sinh, chịu đựng từng phút, từng giây của cả một sự chua chat, đắng cay xâu xé lòng mình nữa đó bác sĩ à!

BÁC SĨ : (gật đầu có vẽ suy tư) Cảm thông đặt trên tình yêu thương và tha thứ; bổn phận phải hi sinh, đó là giữa kẻ mê người tỉnh; nhưng còn giữa thiện và ác; giữa kim và cổ; giữa đông và tây – bao nhiêu vấn đề đó đã đặt con người sống giữa hai con đường chọn lựa hầu như nan giải. Phải! (lý thú cầm chặt tay Mintra) chỉ có “tình người” mới tạo nên lẽ phải, mới có trọn vẹn đức tin để mà yêu đương và tha thứ. Tự khắc, công bằng dần dần do đấy mà ra, phải không em?

MINTRA : Phải đấy anh ạ! Nghèo khổ, bất bình còn đầy dẫy thì đời nào công lý được sáng tỏ; ngay cả trên địa hạt y khoa của anh nữa, thuế lợi tức của người dân đầu tắt mặt tối đóng góp nuôi cho ngân sách đại học, để tạo ra những luật sư, bác sĩ như các anh, nhưng chung qui các anh hầu như không bao giờ đếm xỉa tới họ, mà còn chủ trương bóc lột nữa là đàng khác.

BÁC SĨ : Chính vì muốn đền ơn người đào giếng và kẻ trồng cây, nên anh mới phải chọn em để làm bạn đường trăm năm, tâm đầu ý hiệp chớ.

MINTRA : Chớ không phải để lợi dụng em là thơ ký kiêm nữ y tá để ghi chép các chương trình thí nghiệm về Y KHOA ĐÔNG PHƯƠNG TÂM THỨC HỌC của anh như phương pháp chữa bịnh bên trời tây bằng tâm lý của FREUD nhà bác sĩ phân tâm học nỗi tiếng nước Đức à!

BÁC SĨ : Kẻ biết mình bị lợi dụng mà đồng ý thì trước tiên, chính mình được lợi dụng vậy! Nhưng nếu anh mà được em lợi dụng thì anh nguyện đem tất cả tài hèn, trí mọn của cái bằng cấp bác sĩ này cốt là để xem mạch, chính thuốc thí cho các gia đình nghèo gọi là đền đáp phần nào trong muôn một trọng ơn của những người “thi ơn bất cầu báo”, mà bổn phận những người như anh tự cảm thấy uống nước phải nhớ nguồn. Liệu em có thể làm y tá cho một bác sĩ nghèo nhất thế giới không nè!

MINTRA : Chẳng những hết sức tán thành, mà còn tình nguyện hi sinh trọn đời hầu hạ bác sĩ để thực hiện những tham luận chữa bịnh bằng “tình người” chân thành như vương chủ Yengsdam vừa mới phát kiến vậy.

BÁC SĨ : Thế em quên nếu không có tiền con người sanh ra đói kém, dễ đâm ra nản lòng, thối chí mà thay đen, đổi trắng à!

YENGSDAM : Trời sanh voi sanh cỏ mà ông.

MINTRA : Nhưng bình tâm mà nói, chưa có một huyệt mã nào của những người trời sanh ra là bắt chết đói; nếu có chẳng qua là vì sự quá tàn bạo của bọn người tâm địa dã man gây nên những tình trạng đói kém giả tạo để mong…

BÁC SĨ : Để mong tự tư, tự lợi hơn là vị tha, công ích.

MINTRA : Hơn nữa, vì loài người cần thiết phải có cơm ăn, áo mặc, nhà ở dù là tối thiểu; không ai có quyền xa xí trong khi dư giả.

BÁC SĨ : Mỗi một giai đoạn, con người một thêm hiểu tiến hóa…

MINTRA : Cho đến khi biết giác ngộ trong tự đủ để hi sinh cho kẻ còn thiếu kém, bất hạnh hơn ta.

BÁC SĨ : Lúc đó, kỳ vọng về hạnh phúc con người mới mong được tạo tác.

YENGSDAM : Hạnh phúc???

BÁC SĨ : (ôm Mintra vào lòng) Trong tương lai hạnh phúc con người có tình chúng ta.

MINTRA : “Tình người” của Tiểu Vương xứ Cội.

YENGSDAM : Dạ thưa không dám nhận!

BÁC SĨ : Tiện thể tôi cũng không quên xin phép Vương Chủ cho tôi ghi chú ở thiên “Tình Người” trong những tham luận thí nghiệm thực hành về Y KHOA ĐÔNG PHƯƠNG TÂM THỨC HỌC của tôi, nếu có.

YENGSDAM : Chẳng có chi đối với trí óc thấp kém của tôi, nay ông cho là quan trọng mà đề cao quá lắm, tôi rất e ngại và thực tình không dám nhận là phát kiến riêng mình; sở dĩ tôi nói được như vậy là nhờ có BÔ LÃO HỘI ĐỒNG, rất nhiều bậc cao minh huấn dụ, chớ chẳng phải tự riêng mình tôi mà biết vậy.

MINTRA : Để kỷ niệm sự phát kiến trên từ xứ Cội có nghĩa là “Quê hương trắng muốt”, người người nơi đây kính nhường, làm việc trong âm thầm lặng lẽ, nhưng với tiềm lưu bất khuất của giống dòng kiêu hùng, khi cần sẽ trỗi dậy vô song không mãnh lực nào ngăn cản nỗi, nó có thể tượng trưng cho sự cần thiết đứng lên giành độc lập của những dân tộc bị trị; với ý thức bất diệt tối thiên ấy của trí óc con người khi sanh ra – dù là người thiểu số - tôi xin đề nghị lấy tên thiên “Tình Người” của những tham luận về Y KHOA ĐÔNG PHƯƠNG TÂM THỨC HỌC của nhà tôi với tên là “TÌNH NGƯỜI TIỂU QUỐC”, được không kính thưa vương chủ muôn đời của xứ Cội thân yêu, thưa Bô Lão Hội Đồng và toàn dân xứ Cội.

YENGSDAM : Để mưu việc chữa bịnh cho mọi người, toàn dân xứ Cội thật muôn vàn cảm tạ.

BÔ LÃO I, II : (đồng nói) chúng tôi thật muôn vàn cảm tạ.

BÁC SĨ : Hạnh phúc con người thật không ngoài những nguyên nhân : ngu dốt, đói nghèo, bệnh tật, chết chóc, …

MINTRA : Nhưng cũng từ bệnh tật mà ra tất cả vậy! không bệnh vật thể cũng bệnh tâm thần.

YENGSDAM : Không bị bịnh ma rừng núi, ngải bùa cũng bị sự trừng phạt của Thần Sơn Cửu Đỉnh.

MINTRA : Cũng là bịnh tâm thần đấy anh xem (nói với bác sĩ, ám chỉ Y.)

BÁC SĨ : Em nên ghi ngay vào sổ tay cái chân lý của suy luận thực nghiệm này: “Đến một giai đoạn nào đó, con người sẽ chợt giác ngộ kẻ thù truyền kiếp của con người là thần chết mang đến bởi bệnh tật chứ không do các lý do chiếm đoạt hay bóc lột nào khác cả! Ngay cả những lập thuyết siêu hình, ý thức hệ này nọ, mà luôn luôn thì xa rời thực tế, khiến hố sâu cách biệt giữa người và người càng thêm cách biệt”…

MINTRA : Càng thêm cách biệt!

YENGSDAM : Phải, càng thêm cách biệt!...

V.KHEN : (ca từ hậu trường đi ra)

LÝ GIAO DUYÊN

Hỡi đất trời ta đi giữa gió mưa

Mà sao bão mộng trong hồn ta…

Lá trông tìm còn theo đuổi bước chân

Như thần linh quấn quít với hồn ma…

Ta thấy người đi vào giữa ái ân

Ta nghe qua hơi thở của tình nhân

Ta nghe qua hơi thở của tình nhân

Người đã quên ta, bỏ đồi xưa suối cũ,

Bỏ mưa nắng một mình ta, mặc đất trời!

Bỏ đồi xưa hoa chẩu rụng tơi bời

Anh không dìu em như lời hứa anh ơi!

(thơ) Ai cướp tình ai?

Ai đoạt tiền ai?

Ai cướp công ai?

Bước xa đường dài,

Tương lai, ôi gió bay!

Gió mang nước bọt ai bay

Duyên ai hình ảnh nụ cười ta say

Mai quên, quên trả lại người…

Yengsdam ơi, Yengsdam ơi, Yengsdam ơi là Yengsdam ơi!...

YENGSDAM : V.KHEN, đến với anh đi em, anh là Yengsdam đây, ngày mai anh sẽ hái cho Khen thật nhiều hoa Chẩu.

MINTRA : Hãy để bác sĩ điều trị thì may ra V.KHEN chóng khỏi. Như thế ngài mới mong tìm thấy hạnh phúc bên cạnh người yêu đầy đủ lý trí, không sợ thất lạc tinh thần, có thể…

VỌNG CỔ

YENGSDAM : (ca)

5/ Thưa bà, tôi không sợ người tôi yêu không còn đủ lý trí, mà chính tôi sợ bản thân tôi sao không phải là kẻ điên cuồng – để tôi dễ dàng quên đi những gì tôi đã hứa hẹn với người yêu nơi bờ suối ân tình.

Tôi thành thật cám ơn bà có lòng tốt muốn giúp tôi và Vòng Khen đi tìm chân hạnh phúc. Thưa bà, chúng tôi đã tìm thấy nó trong người điên, kẻ tỉnh như người tìm men say trong giấc mộng kinh hoàng.

6/ Trời ơi! Tôi cứ tưởng tượng đến ngày Vòng Khen tỉnh trí, nó biết được nó không phải là Vòng Khen mà là Sao Mai, thì chúng tôi khi ấy mới biết ai là người khổ sở hơn ai. Vòng Khen, đi về với anh nghe em! Ngày mai anh sẽ hái cho Khen thật nhiều hoa Chẩu, và mang đến cho Khen tình thương mến thật nhiều

Ngày mai đất nước thân yêu

Ngày mai trời sáng dâng nhiều tình thương

Thương người rừng núi thuần lương

“Tình người tiểu quốc” chí cường nuôi thân…

YENGSDAM : (Kéo V.KHEN quì mọp xuống trước linh miếu) Lạy ba đi em!

V.KHEN : Hả! Lạy ai?

YENGSDAM : Lạy ba chớ lạy ai? (bỏ đứng dậy)

V.KHEN : Sao anh không lạy, anh không lạy em lạy (mọp đầu lia lịa)

MINTRA : (và bác sĩ đồng nói) Chào Vương Chủ, chào đại diện Hội Đồng Bô Lão, chào cô Vòng Khen, chào toàn dân xứ Cội (2 người lui)

(có tiếng vang từ hậu trường : hoan hô thượng khách)

V.KHEN : Chào, tôi Vòng Khen xin chào hết tất cả.

YENGSDAM : (đưa tay làm hiệu, tiếng vang hậu trường im bặt)

Trước đại tang vua cha, tôi chân thành kính gởi đến Hội Đồng Bô Lão cùng toàn dân xứ Cội: một mùa săn thành quả, một mùa đậu khẩu xanh tươi; quê hương muôn yêu, muôn thương bền vững với Thần Sơn Cửu Đỉnh tượng trưng cho linh hồn xứ Cội muôn đời.

Đ.D.BÔ LÃO : Nhân danh đại diện Hội Đồng Bô Lão tiếp lời vương chủ, xứ Cội chúng ta trường cữu muôn đời.

(có tiếng ngâm từ hậu trường)

“Cây có cội, nước có nguồn

Người chung một giống phải thương nhau cùng”

YENGSDAM : (thơ)

THƯƠNG NGƯỜI RỪNG NÚI THUẦN LƯƠNG

“TÌNH NGƯỜI TIỂU QUỐC” CHÍ CƯỜNG NUÔI THÂN

V.KHEN : (vỗ tay cười khóc điên loạn, chỉ tay lên trời) Á, Á,… Kìa! Kìa! Kìa!...

(thơ) Trách ai ăn trái bứng gốc

Uống nước nguồn lại lấp song… (bỏ đi vô)

(màn hạ từ từ có tiếng Yengsdam kêu Vòng Khen).

