Dì
tôi kể về cuộc gặp gỡ giữa mẹ tôi và
ba tôi hay nói đúng hơn việc mẹ tôi
bị quăng vào vòng tay của ba tôi. Mẹ tôi
bị vứt vào đó để cho bà ngoại tôi
rãnh nợ, để bà ngoại tôi trả ơn người
đã ủng hộ bà đi đánh ghen.
Dì
nói, lúc đó ông ngoại đã mất.
Nếu ông ngoại còn sống có lẽ ba tôi
đã không lấy được mẹ tôi. Ông ngoại
tôi là người Quảng Châu, lưu lạc đến
Rạch Giá làm thợ kim hoàn. Ông là
người khéo tay , tạo cơ nghiệp, cưới bà
ngoại tôi , người Việt Nam để ổn định cuộc
sống. Ông đã đưa con ruột và cháu ở
Quảng Châu qua để lập nghiệp. Lúc nhỏ , mỗi
năm tiết thanh minh, cả họ nhà tôi thường tổ
chức viếng mộ ông rất lớn, tôi nghe mẹ tôi
gọi hai người này là Sa Hia, Đìa Hia (
hình như là anh cả , anh hai gì đó ),
Sa Hia là anh cùng cha khác mẹ với mẹ tôi.
Người này cao lớn, lạnh lùng, hình như
bà ngoại tôi vừa sợ vừa không thích.
Ông Đìa Hia có vẽ tình cảm hơn, cũng
hỏi thăm đám em cháu Việt Nam ân cần, còn
giúp tìm việc cho chị Ba tôi trong hảng dệt
Vimytex. Chị Ba tôi nói là trong công ty
này, con trai của ông Đìa Hia làm lớn
lắm, có uy tín nữa …
Lúc
đó, không biết bà ngoại tôi nghe ai,
hình như nghe ba tôi, một thanh niên sửa xe
đạp dèm pha rằng ông ngoại tôi lăng nhăng
với ai đó ở Rạch Giá, bà ngoại tôi
đang ở Vĩnh Long tổ chức đánh ghen dưới sự tiếp
tay của ba tôi. Mẹ tôi lúc đó đang
học tiểu học ở Rạch Giá cùng với một
người bạn gái, sau này mới biết người này
là con gái của chồng cô tôi ( trời ơi
! lung tung lằng nhằng như thế !). Khi mẹ tôi về ở
với ba tôi thì mẹ tôi được nâng chức
là mợ của người này. Mẹ tôi khi còn
sống, quí trọng người này lắm, làm công
chức ngành giáo dục, sống độc thân, ốm
yếu … lo lắng cho đám con riêng của bố, sau
đó được học bổng đi Pháp … Có lẽ
cũng để thoát cái đám em này, chỉ
giúp đở từ xa, những người con của cô tôi,
giòng họ với ba tôi.
Như
thế, ông ngoại tôi ưu sầu mà chết, sau
khi đã đưa vợ con về Quảng Châu một lần.
Tôi tự hỏi, nếu lúc đó mẹ tôi ở
lại với bà ngoại lớn thì sao nhỉ ? Cậu Hai,
cậu ruột của tôi, bà ngoại lớn giữ lại
nuôi, bây giờ đã thành danh, con trai
cậu đang làm thứ trưởng bộ Giáo Dục ở bên
ấy. Có lần anh Hai tôi ở Mỹ về, nói :
- nếu có đi công tác nước ngoài, nghe tên ông này thì đến nhìn bà con.
Như
thế thì tôi với ông này là anh
em cô cậu ruột…
Mẹ
tôi cho rằng khi ông ngoại tôi đưa đám
con Việt Nam về Trung Quốc, ông ngoại tôi muốn
giao cho bà ngoại lớn nuôi hết, nhưng mẹ tôi
vì bị hen suyễn nặng quá, mà vùng
đó thì quá lạnh , nên không thể
ở lại được, để… cuộc đời mẹ tôi phải long
đong thế này.
Có
thể ông ngoại tôi cũng tiên liệu rằng với
tánh nết bà ngoại tôi , một người vừa
hung dữ, vừa cờ bạc suốt ngày như thế, thì
nếu không có ông, bà sẽ phải …. bán
các con gái mà thôi.
Bà
ngoại tôi không bán các con gái
(mẹ tôi và dì tôi), nhưng bà gã
chồng đi , gã cho bất cứ người nào có
thể giúp đở bà được.
Thế
là ba tôi nhảy vào. Bà sướng rơn. Ba
tôi, lúc đó, cao lớn, đẹp trai, đẹp như
Tây, có một cửa hàng sửa xe, không
nhậu nhẹt, nhưng bài bạc … nghiện cờ bạc giống
như bà, và cũng đã từng là đồng
minh của bà, nên bà ép mẹ tôi
phải ưng ba tôi. Tôi biết tính mẹ tôi
từ trước, nhúng nhường, cam chịu… Tôi không
biết tại sao mẹ tôi lại sinh ra tôi, một đứa
luôn phản kháng, luôn tìm cách
vươn lên, luôn muốn hút đầu vào
tường để chống bất công,… dù mọi người
chung quanh can ngăn, thôi đừng làm nữa, chỉ
thiệt thân,..Có thể tôi phản ứng vì
tôi chán sự nhu nhược của mẹ tôi khi sống
với ba tôi, nhớ đến những trận đòn ba tôi
đánh mẹ tôi lúc chúng tôi còn
nhỏ, tôi đã nghiến răng,… tôi thà
chết còn hơn …
Mẹ
tôi về sống với ba tôi, những năm đầu chắc
cũng hạnh phúc … Anh Hai tôi ra đời … ba tôi
cờ bạc phá sản… Nhưng, ba tôi, một người
luôn làm nghề tự do cũng cố gắng xoay sở để
nuôi vợ và bốn đứa con, cũng được dì
tôi giúp đở ,.. lúc này dì tôi
đã lấy một người Pháp , cũng để giúp
bà ngoại tôi nuôi các em. Cuộc đời
dì cũng khổ, cũng vì bà ngoại tôi,
dì đã phải đem cho đứa con trai của một
người yêu dì và không được sự đồng
ý của bà ngoại vì người này nghèo
quá… Tôi biết trong tận thâm tâm dì
vẫn còn nhớ đứa con … suốt đời dì làm
việc phúc việc đức cũng vì sự ân hận
này…
Tôi
không thể nhớ lúc nhỏ tôi như thế nào
, nhưng khi hiểu biết thì tôi thấy nhà tôi
nghèo, nghèo tơi tả giữa cái thủ đô
Saigon đầy hoa lệ. Mẹ tôi là người phụ nữ
an phận. Bà nhận may vá cho hàng xóm
những khi không bị bệnh. Cơn hen suyễn suốt năm này
qua năm kia, thêm một đứa con gái cũng yếu đuối
như thế. Cứ mỗi lần gần Tết trời trở lạnh là
mẹ tôi hoặc chị Tư tôi vào bệnh viện.
Vào bệnh viện và không có tiền trả
viện phí, có khi hết bệnh rồi vẫn không
về nhà vì chờ ba tôi đem tiền về. May
mắn là tôi lúc đó còn nhỏ, nên
vô tâm, vô lo, chỉ đi học về đón xe
bus vào bệnh viện nuôi mẹ, nuôi chị. Mà
có nuôi cái đâu. Chỉ ngồi đó
canh chừng, nếu mẹ hay chị lên cơn thì gọi y
tá hay bác sĩ,..Bệnh trường kỳ, kinh niên
như thế, mẹ tôi bất lực nhìn ba tôi lập
phòng nhì ở Đà Lạt.
Ba
tôi nói công khai : nếu mày không
chịu thì tao bắt thằng lớn, mầy nuôi mấy đứa
con gái cho lũ mày … đi ăn mày, ăn xin ,
chết đói,…
Ông
thoải mái sống với hai bà vợ. Một ở Saigon,
một ở Đà Lạt , vì ông chạy xe khách
tuyến đường Đà Lạt-Sài Gòn. Nhà
cả hai bà đều là nhà mướn. Ở Đà
Lạt, ông đi thâu đêm suốt sáng trong
cuộc đỏ đen. Mê muội trong bài bạc. Mê
muội trong việc mua vé số. Đời ông sẽ khá
hơn nếu không có hai cơn mê này. Cách
đây một năm dì tôi từ Pháp về ,
xuống Sóc Trăng thăm ông đã khóc sướt
mướt vì thấy ông đã đắp y khất thực
đang sống trong chùa. Thời oanh liệt vàng son
kinh hoàng bài bạc của ông … đã rủ
bỏ rồi. Không ai nghĩ hậu vận của ông là
thế…
Nhưng,
khi nhớ đến mẹ tôi, tôi vẫn không thể
không … hờn ông được !
Ba
tôi có vợ bé, những người chung quanh coi
việc đó là việc tự nhiên. Đấy mới là
vấn đề. Không ai bênh mẹ tôi một tiếng.
Họ cho rằng lỗi ở mẹ tôi cứ bệnh hoan như thế…
làm sao mà giữ ông chồng được ?
Hàng
xóm không dám chen vào. Chen vào ba
tôi chửi thục mạng. Ba tôi chửi thề ghê
gớm, hung dữ có hạng, sẳn sàng cầm dao dí
vào mũi ai đụng đến quyền lợi của ông ,…
dù rằng ông cũng sống với láng giềng tận
tình. Mỗi năm, gần Tết, ông chở cả xe nào
bắp cải, su su, khoai tây, carotte, … kể cả thứ cao
cấp là bông atisô … về tặng cho hơn vài
chục hộ chung quanh nhà. Ông đã từng xông
vào chửa cháy cho nhà hàng xóm
vì trẻ con thẩy lửa vào bình xăng… có
nghĩa ông là người tốt bụng của xã hội,
ông cũng không nghiệt ngã với con cái,
nhưng ông phây phây chà đạp lên
lòng tự trọng của mẹ tôi…
Gia
đình bên ba tôi ủng hộ ông hết mình…
họ gọi người đàn bà kia là “mợ hai”
thân thiết, chứa chấp, giúp đở,…kể cả
bênh vực…
Tôi
nhớ mẹ tôi, nỗi khổ không thể kể với ai,
con cái thì còn nhỏ không thể tâm
sự được…Chỉ nhớ lúc nhỏ, khi mẹ đi đâu
mẹ thường dắt tôi đi theo. Buồn quá, buổi
tối mẹ bảo tôi học bài nhanh rồi hai mẹ con
đi coi cải lương trong Giải trí Trường ở gần nhà
. Cái Giải trí trường này đã vào
lịch sử vì sự kiện xập cầu khi bà Ngô
đình Nhu khánh thành. Nơi đó có
những trò chơi cho trẻ con, có những gánh
hát cải lương coi không mất tiền, có
những ban nhạc, những khu vực chiếu phim,… Mẹ tôi
buồn , vì khủng hoảng tinh thần quá đến mức
không thể may vá gì được nữa, nên
đi vào đây ngồi chơi… Bà không đi
một mình, bà dắt tôi theo ,…do đó
tôi đã từng xem Bo Bo Hoàng lúc còn
nhỏ đóng vai người hầu của Lê Long Đỉnh ,
cứ nhớ giọng hét của Hoàng Giang : “ bo bo….
đấm bóp ” là tôi phì cười... Điều
này cũng khiến cho mẹ tôi bị nhóm bà
con bên chồng xỏ xiên: nó sướng quá
mà, không cần kiếm ra tiền, muốn đi chơi thì
đi,…
Có
một lần, mẹ tôi dắt tôi đi Quang Trung đến
nhà một người con dâu của bà hàng
xóm. Hai người nói nhỏ nhỏ cái gì
đó, rồi người này dẫn hai mẹ con tôi
đến một căn nhà um tùm cây cối. Mẹ tôi
bảo tôi ngồi ngoài sân, cũng có một
vài người đàn bà đang chờ tới lượt
mình. Tôi lén ngó vào nhà
thì thấy, trong căn phòng nhỏ có tùm
lum trang thờ, nhiều tượng quá tôi đếm không
hết, tượng nào cũng sơn đỏ chót, khói
nhang lên từng đám như sắp cháy nhà,
có người đàn bà trùm khăn đỏ nói
nói gì đó với mẹ tôi, mẹ tôi
khóc sướt mướt,…
Khi
về, bà có vẽ thoải mái hơn, không
còn căn thẳng như lúc đi…
Ba
tôi thường lệ cứ hai ngày thì về nhà
một lần, về buổi tối, vì ông lái xe từ
Đà lạt lúc sáng sớm, về Saigon cũng đã
chập tối rồi,… và ông thường ăn cơm một
mình. Mẹ tôi nấu những món ăn ông
thích. Tối hôm đó bà nấu cho ông
ăn canh cải bẹ xanh nấu với gừng và đập vào
đấy một trứng vịt, tôi nghe ông nói : Sao
canh hôm nay đắng đắng như thế nào ấy . Mẹ
tôi lặng thinh. Việc ông chê cơm chê cá
là chuyện xảy ra thông thường nên chúng
tôi cũng không để ý. Tuy nhiên, tôi
thấy bà cho ông ăn canh cải bẹ xanh liên
tục. Có ngày, tối tôi cũng đói bụng,
tôi đòi ăn chung với ông và tôi
thấy canh … có mùi vị gì kỳ kỳ thật…
Con
dâu của người hàng xóm về thăm gia đình
chồng thậm thò ở cửa. Mẹ tôi ra. Bà này
hỏi : Sao, có tác dụng gì không ? Mẹ
tôi nói : một tháng nay … đở khổ.
Đến
khi anh tôi cũng phát hiện có mùi lạ
trong tô canh cải xanh, nhưng vô tư,… chúng
tôi không biết.
Rồi
đến một tối nọ, mâm cơm bay xuống đất . Ba tôi
hét lên : bà bỏ cái gì vào
tô canh đây . Mẹ tôi nín thinh… thì
ra người bà con của ba tôi phát hiện mẹ
tôi vì muốn ba tôi trở lại với chúng
tôi nên tìm thầy “ cho…phép ”, để
ba tôi … hồi tâm ; người này mách
với ba tôi, và ba tôi náo loạn gia
cang.
Ông
bỏ đi chừng mươi ngày… sau đó trở về với
hai đứa con trai. Trời ! tôi chỉ biết ông có
một đứa con trai với bà kia thôi ( vì họ
đã dắt về nhà, chào họ hàng ),
nhưng không ngờ có thêm một thằng nữa.
Ông
năn nĩ mẹ tôi nuôi chúng, vì… mẹ nó
là con đĩ,… ông nói với mẹ tôi thế.
Nhà
tôi có thêm hai thành viên. Ba tôi
về nhà vui vẽ hơn, đưa tiền cho mẹ tôi nhiều
hơn, mang bánh trái quà cáp cho chúng
tôi nhiều hơn. Một tuần sau, mẹ tôi cậy cục
xin cho chúng nó vào học trường gần nhà
… và tôi, có bổn phận dạy chúng nó
học vì chúng nó mất căn bản trầm trọng…
Ba tôi năn nĩ chúng tôi thương tụi nó
vì … tụi nó nghỉ học liên tục theo sự
vui buồn của mẹ chúng nó…
Được
gần một năm, thì người đàn bà kia xuất
hiện, thập thò ở cổng trường, và dẫn chúng
nó đi mất… Tối đó, ba tôi về, không
nói gì chỉ bảo mẹ tôi bỏ đồ đạc
chúng nó vào bao rồi sáng hôm sau
ông mang đi. Tôi thấy khoảng thời gian có
chúng nó ở nhà tôi, mẹ tôi không
vui không buồn, nhưng thanh thản, … có lẽ bà
muốn nuôi chúng nó để ông dứt khoác
với người đàn bà kia … Bà cũng không
có thái độ nào ghét hay mĩa mai chúng
nó, bà cho chúng nó ăn giống như
chúng tôi, mua sắm cho chúng nó cũng
như chúng tôi, lo cho chúng nó đi học
cũng như chúng tôi, …Thú thật lúc đó
tôi chịu không nỗi, đôi khi tôi cũng
nói nặng chúng, đôi khi tôi cũng nói
chúng : mày ngu như … mẹ mày, vì
chúng học… dỡ quá.
Cứ
như thế, một năm sau, ông lại dắt hai đứa về cho
mẹ tôi nuôi. Ông nói với chúng :
Ở với má lớn được đi học.
Tôi
ngồi nghe, tức anh ách : Chẳng biết chúng nó
có thích đi học không. Có lẽ không
khí học tập, qui cũ của nhà tôi làm
chúng nó phải vào khuôn khỗ. Một vài
lần tôi bắt gặp chúng nó chơi đánh
bài, xào bài rất thiện nghệ. Tôi lấy
bộ bài cào ném vào lò và
mắng chúng nó một trận để trút giận :
Trời ơi, cái nhà này đã tan nát,
nghèo mạt vì bài bạc rồi mà còn
tính gầy sòng trong nhà nữa. Anh tôi
không nói gì, có lẽ anh chán quá
! chỉ vì tôi còn con nít nên tôi
phản ứng. Hai chị tôi chỉ muốn nhà yên
ổn. Đúng thôi, có chúng nó ở
nhà thì nhà tôi yên ổn , ba tôi
chẳng chê bai gì mẹ tôi nữa, và ông
có vẽ chìu chuộng, chăm sóc chúng
tôi hơn…
Tôi
không hiểu mẹ tôi lúc đó nghĩ gì.
Thú thật cho đến hôm nay, đã phải li dị
bố con gái tôi vì không chịu được
ông dây vướng với người khác khi còn
chung sống. Tôi cũng sẽ không chịu đựng được
như mẹ tôi… Có người trách tôi
không hiểu mẹ. Nếu lúc đó mẹ tôi
đồng ý ly dị hay gay gắt suốt ngày thì
làm sao chúng tôi được ăn học cho đến
ngày nay… Tôi muốn hỏi lại, thế thì tôi
ôm con gái về nhà nuôi khôn lớn
thế này có cần gì … thằng đàn
ông phản bội kia không ?
Tôi
đang không hiểu mẹ tôi có yêu ba tôi
khi đồng ý kết hôn với ba tôi không ?
Hay bị bà ngoại tôi ép buộc ? Tôi chỉ
biết bà chịu đựng ông nhiều quá. Bà
chịu đựng và hy sinh cho chồng con như thế có
phải vì tình yêu hay không hay vì
nghĩa vụ. Nếu vì tình yêu, thì bà
sẽ thanh thản, nếu vì nghĩa vụ thì bà
chấp nhận nó như thân phận một người phụ
nữ được giáo dục theo kiểu Á Đông cũ
… Tôi không phân tích được, vì
bà không còn nữa …
Chỉ
nhớ rằng, tôi cũng đã có rất nhiều lần
cãi lại ba tôi, rất nhiều lần hai cha con xung
đột nhau, … tôi đã giận không thèm
nhìn ông nữa …. Nhưng, một giấc mơ mà
mãi đến bây giờ tôi còn ám ảnh.
Tôi mơ thấy mẹ tôi tìm một người lớn
tuổi trong khu phố, học rộng, hiểu sâu, viết một
bức thư nhân danh tôi xin lỗi ba tôi, và
trong nước mắt bà đề nghị tôi ký tên
…. Trong cơn mơ, tôi vẫn chưa thèm cầm bút
…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét